Güntay Gəncalp, Belə mübarizə olmaz

Hər kəs zənn edir ki, milli məsələ sırf inqilabi bir işdir. Çünkü keçən əsrdə bizim boyumuzu oxşayıb anlamsız inqilablara, devirmələrə sövq edə bilmişlər. Türk evladları boşuna öldürülmüşlər, farsın tarixi hədəfləri yolunda. Sonra da sanki inqilabçı olmaq çox yaxşı bir iş imiş kimi, alışmışıq bu anlamsız alturist davranışlara. Oysa bir millətin qurtuluşu uzun vədəli bir sürəcdir. Təsadüfən ortaya çıxan olaylar onu sürətləndirib ya da sürətini azalda bilər. Biz millət olaraq təbiətimizdəki şiddət və devrimcilik duyğularını hələ də elmi və intibahi yönə yönləndirə bilməmişik. Ortada heç bir güclü şəxsiyətlər yoxdur. Hər kəs əlinə düşən bir fürsətdə “qəhrəmanlıq” göstərib 2-3 şüarla məşhuri-cahan olur. Bir şüarı nə qədər söyləmək olar? Şüar nədir? Şüar bəlli bir dünyagörüşünün sıxışdırılmış, mərkəzləşmiş şəklidir. O zaman ilk öncə bu dünyagörüşünün fəlsəfəsini, sosiologiyasını, dilsəl dərinliyini, ədəbiyatını oluşdurmaq lazımdır. Nədənsə bu sahəyə heç önəm verən yoxdur. Bizim mübarizə sadəcə siyasi deyil. Özəlliklə güncəl siyasətin çərçivəsində ilişib qala bilməz.
Milli bir insanın İranda universitet müəllimi olması çox önəmli bir fürsətdir. Çünkü bu vəsilə ilə irtibatda olduğu yüzlərcə, minlərcə gənc adamın beyninə milli düşüncəni əkə bilər. Belə bir fürsəti yaxalayıb və universitet müəllimi olan birinin gəlib bir izdihamın içində 3-4 gün ömrü olan qısa sürəli qəhrəmanlıq göstərib və “türk dilində mədrəsə” deməsi nə qədər doğrudur? Sonra bu adamı tutub salırlar zindana. 3-4 aydan sonra buraxırlar. İşini əlindən alırlar. Qalır işsiz və üz tutur Ankara B M T-nin siyasi mühacirlər ofisinə. Gəlir Avropaya. Avropada isə iqtisadi kriz və işsizlik. Nə yapacaq Avropada? Bu şəkildə bütünüylə mübarizənin dışına çıxır. Oysa bir milli insanın İranda universitet müəllimi olması böyük şansdır. Yaxşı maaş alır. Millətin ən gənc nəsli ilə irtibatdadır və fikirlərini onlara intiqal edə bilər. Universitetdə faydalı olma imkanını anlamsız bir şüarla, 3 günlük qəhrəmanlıqla itirir. Bu gün mübarizənin gerçək səngəri İrandakı universitetlərdir. Ancaq insanın nəfsi də var. İnsanın məşhur olma arzuları da olduğu üçün əqli dərinliyi olan yolu seçmək duyğusal türk insanı üçün bir az çətin olur. Tarix boyu ağlın qullanılması gərkən yerdə də qılınc qullanan türk üçün. Hamı siyasətlə məşğul olsa, o zaman milli hərəkətin düşüncəsini kimlər oluşduracaq. Nədən DR. Cavad Heyət örnəyinə diqqət edilmir, əcəba?