Arif Keskin, Qurtuluşumuzun Yolu

Azərbayanlılar tarix boyu bir çox sahədə güc sahibi olublar. Ancaq çox az zaman sahib olduqları gücü öz milli mənfəətləri istiqamətində faydalanıblar. Bu səbəbdəndir ki Azərbayacna fayda verəcək güc amilləri Azərbaycana zərər veribdir tarix boyu...İran adlanan yerdə tarix boyu hakimiyyətdə olmuşuq. Ancaq sahip olduğumuz qılınıc “Fars mədəniyetini” qoruyub və onu yayıbdır...Hindistana “Fars mədəniyətini” Azərbayacn qılıncı aparıb.. Türküstanda “Fars mədəniyətini” Azərbaycanlılar qoruyubdur... Tarix boyu İran deyilən ölkənin və Fars mədəniyətinin qoruqçusu olmuşuq...
-İrana modrenləşmə olqusunu Azərbaycanlılar gətirib ancaq Modrenləşmənin ilk qurbanı Azərbaycanlılar olub.
-İrana komunizm və sol düşüncəyi Azərbaycanlılar aparıb ancaq sol düşüncənin ilk qurbanlarından Azərbayacn-Türk kimliyi olubdur.
-Şiyə məzhəbi səfəvilerin məhsuldur. Ancaq Şiyə məzhəbinin qurbanı Azərbaycan olubdur.
-Demokrasi ənənəsini (gələnəğini) və modren düşüncə ənənəsini İrana biz aparmışıq ancak demokrasi və modrenitə sözləri altında Azərbaycan-Türk kimliyinin məhv edilməsi hədəflənib..
Doğru və məntiqli bir gözlə baxdığımızda rahatliqla diyə bilərik ki:-Modrenləşmə olqusu özlüyündə Azərbaycanlı olmaqla heç bir ziddiyəti yoxdur.
-solculuq özlüyündə Azərbaycanlı olmaqla heç bir ziddiyəti yoxdur.
-Şiyə məzhəbi özlüyündə Azərbaycanlı olmaqla heç bir ziddiyəti yoxdur.
-Liberal olmaq özlüyündə Azərbaycanlı olmaqla heç bir ziddiyəti yoxdur.

Bəs problemin qaynağı nədir?. Problem bizim Azərbaycanlılığımızdadır. Tarix boyu heç bir zaman gərçək bir Azərbaycanlı olmamışıq. Hər zaman Azərbaycan-Türk kimliyini solculuğa, dinçiliyə, məzhəbçiliyə feda etmişik.
- Bizim şahlarimiz Fars mədəniyətinin qoruqçusu olublar. Enerjimiz Fars mədəniyəti yolunda hədər olubdur. Onlar tarix boyu böyüyüb və biz isə zəyifləmişik.
- Bizim solçular, solçuluğu Azerbaycan-Türk kimliyinə düşmənlikdə və onu inkar etməkdə görüblər..Sanki Solçuluğun mənasi Azərbaycan-Türk kimliyinə düşmanlıqdır.
- Bizim demokratlarımız demokrasini Azərbayacn-Türk kimliyini ört bastır eləməklə eş anlamlı görübler. Demokrasinin anlamı “ Erməni sənin torpaqlarnı işqal etsə də sən danışma” , “Kurt oz xəritəsində sənin torpaqlarina göz tikdiyini göstərsə də sən dinmə” olubdur. Xalqlar dostluğunun anlamı ana toprağını peşkeş çəkmekmi?. Demokrasi öz torpağından, milli kimliyindən, tarixindən və hər şeyindən qopmaqmı? Dünyada bu tip demokrasiyə örnək göstəriləbiləcək bir demokratik ölkə varmı?
Açıq şəkildə etiraf etməmiz lazımdir ki bizdə bir çox mətləb yanlış və xətalı öyrənilibdir. Bizim gücümüz bizə fayda verməyibdir. Bizim fikir fərqliliklərimiz ( bizim zənginliyimiz də sayılır) xeyrimizə olmayibdir. Bizim enerjimiz bizə xeyir verməyibdir. Çünkü biz hər zaman Azərbaycan-Türk kimliyimizi unutmuşuq. Tarix boyu enerjimizi və gücümüzü Azərbaycan yolunda faydalansaydıq indi nə idik?. Dünyanın böyuk güclərindən olmasaydıq da indiki Azərbaycandan çox fərqli bir Azərbaycanda yaşayırdıq mütləq.
Azərbaycanlılar tarix boyu Azərbaycan mərkəzli bir siyasi hədəf içində olmayiblar. Özünü mərkəz almayan millət ayaqda qalma şansı yoxdur. Azərbaycanın qurtuluşu, Azərbaycan mərkəzkli düşünməkdən, Azərbaycan mərkəzli hərəkət etməkdən keçməktədir. Azərbaycan bizim gücümüzün və enerijimizin istiqamqtini gostərir.
Azərbayacn Mərkəzli bir dünya görüşü bizim qurtuluşumuzun yoludur.

Ne Etmeliyik?(3)
Güney Azerbaycan Milli Hereketi özüne mexsus bir siyasi, sosial ve medeni hereketdir. Onun özelliklerini tanımlamaq çetindir. Milli Hereketin müeyyen bir merkeziyeti yoxdur. İrtibatlar, teşkilati ve hiyerararşık (alt-üst münasebet modeli) deyil. Başqa bir sözle, irtibatlar şaqli (emudi) deyil üfüqidir. Reis- merus ve Murad - mürid münasebeti yox. ifrati emele meydan verilmir. eqlani bir mikanizma içinde hereket edilir. zerer ve ziyan yaxşı düşünülür. İnsanlar çox zerer görmeden iş görmek isteyiller. Milli hereketde tekamüli(evrim) baxış hakimdir. İnqilabı emele çox müsbet baxılmır. İnsanlar atomize ve teşkilat / topluluqlarda da dostluq ve şexsi irtbatlar tein edicidir. Yuxarıdaki özellikler totaliter bir rejim içinde milli hereket üçün böyüme amilleri olmuşdur. Müşexxes bir rehber veya merkezi bir teşkilatı olmadığı üçün yox edilmesi de mümkün deyil. Milli hereket üstünde polisiye bir hakimiyyetin de qurulması da rahat deyil. Çünkü milli hereket içinde “ her faal bir teşkilat” ve her yer siyasi fealiyet sahesdir.
Milli hereket içindeki insanlar atomize olaslar da, ancaq onları birleştiren ve onlara hakim olan bir umumi –milli vicdanın (ortaq şuur, ortaq deyerler hesassiyeti, duyqudaşlıq) olduğu da aşıkardır.

umumi-milli vicdan, ferdlerin ve teşkilatlarin üzerinde ve onları hedayet eden bir olqudur. Milli vicdan, milli faallardan müsteqil ve onları üzerinde siyasi ve sosial bir gerçeklikdir. Milli hereketin motorunu ve esasi dinamizmini teşkil edir. Meyar ve ölçüm esasıdır. Birleştirici ve yol göstericidir. Sosial ve siyasi seferberliyin qaynağı ve sebebidir. Babek Qelesi, Xordad hadisesi ve Yaşıl hereketine yönelik ortaya çıxan mesafeli tutum, milli vicdanın göstericilerdir.
Milli herekete hakim olan milli vicdan tam anlamı ile aksiyoner deyil. Fail deyil edilgendir. Milli hereketin xaricindeki amiller esasında emel edir. Aksinorlik özelliyi zeyifdir. Milli vicdani aksinoer haline getirebilen onun faalları, liderleri ve teşkilatlarıdır. Bugün milli vicdanı aksiyoner haline getiren umumi-milli lider ve teşkilat yoxdur. Bu nedenle Azerbaycandaki ferdler, gruhlar ve partiler var olan milli vicdan qarşısında edilgen bir durumdadırlar. Milli vicdanı herekete keçirebilecek güc ve potansiyelleri yoxdur. Babek qalesi, Xordad(may) hadisesi ve traxturun son zamanlarada yarattığı “Azerbaycan tsunamisi” milli vicdanın aksiyonerleşmiş halidir. Bunları “men ettim” diyebilecek bir rehber ve teşkilatın yoxluğu, milli vicdan qarşısında edilgen bir mövqide olduğumuzun göstericisidir.
Milli vicdanın belli bir şexs veya partilerin hakimiyetinde olmaması, bütün siyasi ve sosial gerçeklikler olduğu kimin, hem musbet hem de menfi terefleri vardır. Milli hereket, belli şexs ve partilerin, her istediyini eleyebileceyi bir meydan olmaqdan çıxır. Bu da su- istifadelerin ve gizli bazarlıqların qabağını alır. Diktatör ruhlu insanları kenara vurur. Milli herekete demokrasi ve çoxluğu hakim qılır. Yuxarıda belirttiyimiz müsbet tereflerle yanaşı, çox sayıda menfi cehetleri de vardır. Milli vicdan pasif bir varlıqdır. Milli hereketin xaricindeki amillerin tesirine açıq ve hetta kontrolu altına girmesi ehtimal daxilndedir. Bu zaviyeden baxıldığında, milli vicdan sahesindeki qazanımlar, esasi ve tein edici olmasına baxmayaraq, qaranti (tezmin) altına alınmış qazanımlar deyil. Kiçik amillerin mudaxelesyle ile olmasa da, böyük siyasi ve sosial şokların vasitesiyle milli vicdanın yönü deyiştirilebiler. Milli vicdanın siyasi ve toplumsal şokların qarşısında qorumanın yolu qurumlaşma (nehadileşme) olqusudur. milli vicdanın qazanımlarını qarantı altına almaq, onu istenilmeyen şoklardan qorumaq ve onun gücünü milli menfeetler istiqametinde seferber edebilmenin önemli yolu siyasi, sosial, kültürel ve iktisadi teşkilatlanmaqdan keçmekdedir. Teşkilatlar, milli vicdanın cisimleşmiş halidir. Onu yaşadan, qoruyan, geliştiren ve ileriye aparan amildir.
Milli vicdan teşkilatlanaraq milli iradeni ortaya çıxarır. Milli irade, milli vicdanın aksionerleşmiş halidir. Bugün milli hereketde milli vicdan güclü ise de milli irade zeyifdir. Milli iradenin zeyifliyi siyasi ve sosil süreclerde tesir gücünün az olması demekdir. Gözlenilmeyen tsunami veya fırtınaya teslim olub ve onun apardığı yere getmek demekdir. Bu da, milli vicdan sehesindeki qazanımlarımızın gözlenilmeyen şoklarla suvrulma ehtimalının olması anlamına gelir.
Güney Azerbaycan milli hereketi insan sayısı, nufüz dairesi ve coğrafi genişlik açısından baxıldığında bügün İranda birinci yerdedir. Sayı, nufuz ve genişlik açısından bir nümreli olsa da güc ve tesir gösterme dercesi ise çox zeyifdir. Bu da milli vicdanın güclü olduğu ancaq milli iradenin ise zeyif olduğu olqusunun isbatı menasına gelmekdedir. Güney Azerbaycan milli hereketinde ortaya çıxmış bütün siyasi ve ictimai teşkilatlarımız, umumi-milli vicadanın ferqli tezahürleri ve milli iradenin ortaya çıxışı yolundaki faaliyetlerin mehsuludur. Teşkilatlarımız umumi-milli vicdanın aksinorlerşmiş halidir. Ancaq hamiya melum olduğu kimin, bu faaliyetler hele de istenilen neteceni vermemiş ve ancaq gelecekde vermeyeceyi mensına da gelmemekdedir. Milli hereket bugüne qeder qazandığı siyasi, sosial, kültürel ve iktisadi qurumlarını qorumakla yanaşı, milli vicana tam anlamı ile hakim olacaq bir milli iradenin ortaya çıxması istiqametinde getmelidir. Ortaya çıxması lazım olan güc, milli hereketin bütün enerjisini milli hedeflere doğru istiqametlendirebilmelidir.

Arif Keskin

Abdullah Amir Haşimi, "İran başqa ölkələrə islam inqilabı ixrac edir"

"Bunu Əhmədineyad, Xamenei , Musəvi və Kərrubi inkar etmirlər"
Güney Azərbaycan Konqresinin sədri Abdulla Amir Haşiminin "Həftə içi"nə eksklüziv müsahibəsi

Azərbaycanın bütövləşməsi, Güney Azərbaycanda yaşayan milyonlarla soydaşımızın hüquqlarının qorunması istiqamətində böyük mübarizə aparan nüfuzlu təşkilatlardan biri də Güney Azərbaycan Konqresidir (GAK).
Lakin bu müstəvidə İran hakimiyyəti ilə mübarizə aparan digər təşkilatlar kimi, GAK da çox təqib və təzyiqlərələ üzəlşib. Amma tutduğu haqq yolundan dönməyib. Daim şüarı "Bütöv Azərbaycan", "Qarabağ" olan GAK həm daxili, həm də kənar satqınlarla üz-üzə gəldi. Onu hər vasitə ilə bu yoldan çəkindirməyə çalışdılar, hədə-qorxu gəldilər, fəalları işgəncələrə məruz qaldı, asıldı, ölkədən deportasiya edildig 1973-cü ildən İranda haqsızlıqla mübarizə aparan və buna görə dəfələrlə həbs edilən, gizlin ömür sürən, Azərbaycan Demokrat Firqəsinin ofislərini açmış, 1980-ci ildə "Xəlq müsəlman" hadisələrində firqəçi yoldaşlarının biri ilə həbsə alınaraq edamilər sırasına salınmış, lakin Qırmızı Xaç, vəkil və dostlarının fəaliyyəti əsasında ölümdən xilas edilən, hazırda İsveçdə mühacir olan GAK-ın sədri Abdulla Amir Haşimi (Cavanşir) ilə müsahibəmiz İrandakı mövcud vəziyyət və digər məqamlarla bağlı oldu.

Öncə ondan nəyə görə Güneylə bağlı bütün təşkilatların xaricdə fəaliyyət göstərməsini soruşduq...
- İranda diktator, totalitar reyim hakimdir. Açıq sözə, açıq ictimai, siyasi və mədəni fəaliyyətə qanuni imkanlara qadağa qoyulub. Belə bir halda GAK-ın da rəhbərliyi yaşayıb-fəaliyyət etməyə məcburdur. Amma bu o demək deyil ki daxildə fəaliyyət edilmir. Əksinə, bir an da Güney Azərbaycanda GAK-ın üzv və havadarları fəaliyyətdən çəkinmirlər, İran onlara qadağa qoysa da. Təbii ki, GAK təşkilatçıları ələ keçirildikdə işgəncə və həbsə məruz qalırlar. Və yaxud bəzən ölümə məruz qalmasınlar deyə ölkəni tərk etməyə məcbur olurlar.
- Güney Azərbaycan Konqresinin Dünya Azərbaycanlıları Konqresləri ilə əlaqələri mövcuddurmu?
- Konkret olaraq GAK-ın Dünya Azərbaycanlıları Konqresi (DAK), Azərbaycan Demokrat Firqəsi (ADF), Dünya Azərbaycanlıları Birliyi (DAB), Azərbaycan Federasiyası - İsveç (AFİ) və adlarını çəkmək istəmədiyimiz sair qurumlarla yaxın əməkdaşlıqları var. Bir sözlə desək, elə bir təşkilat tapa bilməzsiniz ki, GAK orda təmsil olunmasın. DAK-la əməkdaşlıq protokolumuz nəticəsində müxtəlif ölkələrdə nümayəndəliklərimiz birgə tədbirlər keçirirlər - istər bədnam qonşu Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin əleyhinə etiraz aksiyaları, istərsə də Güney Azərbaycanı öz əsarətində saxlayan İran əleyhinə mitinqlər və ya Həmrəylik günü kimi ümummilli bayramlarımız münasibətilə birgə mərasimlər təşkil edirlər. Uzun müddət DAK-ın birinci müavini və təşkilat məsulu olduğum dövrdə qurumda düzgün fəaliyyət və inkişafı təşkil edə bildim. Lakin mənə və fikirdaşlarıma qarşı çıxan adamlar - hansı ki bir sırası qərəzli adamlar idilər, DAK-ı son 4 ildə dərin böhrana saldılar. Həmin böhran DAK-ı bir neçə qrupa bölübdür. Onun məsuliyyətini daşıyan adamların siyasi və təşkilati təcrübəsizlikləri və bəzən də əxlaqi və siyasi səlahiyyətsiz adamların DAK-ın işinə ciddi müdaxilələrinin və əlbəttə İranın bu disbalansın dərinləşməsində xüsusi rolu oldu. Hər halda, DAK-ların inkişafı üçün əlimizdən gələn yardımı əsirgəmirik. Vaxtilə mənə qarşı olan adamlar öz səhvlərini başa düşüb, özlərini tənqidi bacara bildilər - bizimlə ən yaxın əməkdaşlıqları var.

Yazinin devamı: http://www.hafta-ichi.com/newv/2009/10/27/read=43930

Oguz Turk. İran Parçalanmasın! Amandır!

İran bütünlük doqmasına yaxalananların beyinleri durqun, dayanmış, ve donmuşdur. Tam dıncı ve kesinlikçi dünya görüşüyle Azerbaycan'ın bütünlüğünü yox, İran'ın bütünlüğünü düşnürler. Onlar normalda her meseleye bütün yaxlaşarlar. Konkretleşmiş düşünüşle ve mentaliteyle dünyayı öz inandıqları doqmaya benzetmeye çalışarlar. Elbette ki dünya da onların oyununu oynamadığına göre ve onları umursamazlıqdan geldiğine göre de her şey değişmekte ve değiştirilmekte ola ola, bu İran bütünculeri de yazıq yazıq öfkelerinin amacına yeni düşmanlar yontamağa başlarlar.
Siyaset dünyasına da bir dinci baxışla baxanlar, onceden belli inanclarını ispat etmek ve yerine oturtmak amacıyla yola çıxarlar. Bütün dünyanın felsefeleri mentiqleri ve bütün söz, yazı ve demek her şey onların onceden inandıqları doqmanın ispatının xidmetine alınabilir. Elmi ve bilimsel yollarla dünyaya, yaşama, ve özellikle millete ve siyasete baxmazlar. Onların siyasetten anlayışı bilimden artıq daha intiza'i ve afaqi bir yaxlaşımdir. Ona göre de bezen siyasetlen edebiyyatın yerinı qarışıq salarlar. Onlar beyinlerinin xurcunlarında minler çürüğe çıxmış düşüncelerin kitaplarını daşısalar da, gine de dinci baxışları olduğuna göre her şeye bütün baxmaqda rahatlıq bularlar. Siyaset bilimi de toplum bilimi de daha elmi ve bilimsel baxış alanının ışığındadır. Ona göre de her şey her zaman soruya eleştiriye ve ispat ve red olmağa açıq tutulmaqdadır. Bu ışıqdan mehrum olanlar siyasi ve cuğrafiyayi sistemlerin durqunluğuna inanıp, elmi baxışa qarşı dinci ve bütünsel yaxlaşıma mehkum olarlar.
Doqmatism ve kesincilik qaranlığında yaşayanları da çox danlamaq olmaz. İran bütünlüğüne inananlar Güney Azerbaycan'ı ve belke de çox uzun sürede bütün Azerbaycan'ı İran sallaxxanasına götürmeğe çalışırlar. ''İran parçalanmasın'' deyenler dünyanı bütün durqun ve değışmeyen görürler veya öyle görmek isteyirler. Elmi olaraq baxıldığında, her şey değışmektedır ve değişebilir. Heç bir şey durqunluğa mehkum deyildir. Siyaset dünyası da burda qural dışı deyildir. Ulusların ve ülkelerin varlıqları da sınırları da burda qural dışı değildir. Değişiklik prensipini anlamayan, anlamak istemyen veya anlamamazlıqdan gelenlerın beyın veya geçim göbeği 'status que'nun ve sürerdurumun yiyelerine bağlıdır.
Her zaman dünya ülkeler sınırları deyişmektedir. Geçmiş on ile, geçmiş 20 ile, geçmiş 30 ile,.....geçmiş 100 ile ve ......, baxın! Her zaman ve her yerde memleketler var olup, deyişip, büyüyüp küçülüp, ve bezen de yox olmaktadır. Bu deyişmeyi anlamayanlar milletlere ve ülkelere elimsel ve bilımsel yox, dinci kimin baxırlar. Onların baxış açısı o qeder dardır ki dünyanın ve bölgenın değişimini görebilmirler veya değişiklikten qorxurlar.
Pan İranistlere pis xeber, ama bütün milletlere ve özellikle Güney Azerbycan'lılara bir xoş xeber olaraq demeliyem ki bütün dünya memleketler arası sınırlar deyişmektedir ve deyişecektir. Memleketlerin idare sistemleri de deyişecek. Memeleketler çoxunluqla milletlerin ve milli menfe'etlerin üzerine qurulacak. Çin ve Rus yayımcılık siyasetleri Türk topraqlarının işqalına sebeb olmüştür. Bu işqal olunmuş topraqlardan düzelen Sovyetler ve sora meselen Rus Fedrasyası ve Çin xalq? Cumhuriyeti de deyişecek. Bütün qondarma ülkeler deyişecek. Bizim bölgemizin qondarma ülkeleri deyişecek. Bu deyişeceklerin önünde geden elbette ki İran ve Iraqdır. Birinci ve ikinci dünya savaşı adlanan hadiselerden once ve sonra çizilen sınırlar da deyişecek. İran ve Çin kimin nizami işqal sonucunda var olan ve militari terorist rejimler içlerinden patlayacaklar.

İçin ya yalan olsa da mesellerdeki gizli nesihetler ve anlamlar var ve meselin özünden daha önemlidir. Mesellerde de qalmak ağıllı adamların işi değil ve meselin içindeki gizeme varmak lazım. Yoxsa elbette ki akılsızlar meselde qalıp meseli eleşdirip dönüp dolanarlar. İndi meseli anlatım: Bele deyirler ki Farsistan'ın büyüklerinden olan bir çox hörmetli Fars din adamı ayetulla ya şeyx Şiraz'da Moğul esgerleri gelip geçenden sonra sağ qalmışımış. Ondan, ''nece oldu ki şeherin büyükeri qırıldığı halda sen sağ bıraxıldın?'' sorulduğunda, ''önüme iki yol qoyuldu biri tecevüze uğrayıp sağ qalmağıydı biri de öldürülmeğidi. Ama demek allah ta'ala menim ecelimi teqdir buyurmamışdı ve gördüğünüz kimin elhemdülella hayat qeydindeyem helelik'' demişdi. Bu mesel Pan İranistlere baş eyen sözde fedralistlerin hekayesine benzeyir. Bir neçe gün yaşayıp zalimi yaşatmaq üçün her şeye qatlanirlar. Düşmanın çizdiği çizgilerden dışarı çıxmayıp düşmanın araya attığı sözleri gevşeyip ortalıqda sayaqlarlar.
Öz hesaplarında Güney Azerbaycan İstiqlalını ertelemeye çalışanlar İran kimin bir milletler zindanının qaravullarına zaman qazandırırlar. Özleri de bir neçe gün qorxu altinda rezaletle yaşamağı yeyleyirler. Güney Azerbaycan milli hereketinin önünde her zaman, ve her türlü dukkan açmağa meşquldurlar. İstiqlal düşüncesini milletin, cavanların ve savaşçıların içinde daha yayqın gördükde, yalvarmağa düsüp ''amandır, hele indi yox, belki bir 20-30 ilden sonra istiqlaldan danışarıq'' deyirler; ''hele öz dilimizi yazıp oxumaq merhelesinden geçememişik, hele milletimiz hazır değil, önce bir demokratik fedral İran yaratalım, sonra istiqlaldan danışmaq daha rahat olar'' deyirler. Böyle Tehran merkezli iğrenç düşünceli İran bütünlüğüne inanlara demeliyem ki: Türk milletini aldatmak sandığınız qeder de rahat olmayacak. Eğer öyle bir güllü gülüstanlı demokratik ve fedral İran yaradacaksınız ve dediğiniz kimin her kes gözel gözel hem dünya hem Türkiye hem de Quzey Azerbaycan onayında qurulan fedral İran'da mutlu mutlu yaşayacaklar, onda Güney Azerbaycan söylevine ne gerek qalacak? Sizin dediğinize göre, onda istiqlal kimin dünyanın, Türkiye'nın, Quzey Azerbaycan'ın ve sizin yararınıza olamyan ve onayı olmayan düşünceye ne gerek qalacak? Bezi adamlari bezi zamanlar ve bir süre aldatmak olar, ama Türk milletinin yararlarını ve gelecek se'adetini anlayan ve açıklayan ve vetene ürek vermiş, can vermiş insanlar variken bu aldatma oyunu bir az çetin olacak.
Açıqca İran'in bütünlünü savunan, Güney Azerbaycan'ı ve ma'alen bütün Azerbaycanı bu yolda qurban veren, E'lemi'lerin Musevi'lerin ve nim Pehlevi'lerin yolacağına düşenlere elbette ki ''Zimbabve'çi'' yox belke heqqen de ''İrançı'' yaraşar. Onlara İran'çı deyilende rahatsiz olmasınlar. İran'çılıq ehsasatlarına ve aşırı 'mihenperestane' duyqusallığa qapılıp, fanatik bir İran'ı 'merzi por goher' bilenler o por goher merzlerin değişeceğini düşünende canlarına titreme düşür. ''İran parçalanmağının önünde duracağık'' deyenlere İran'çıdan sora ne yaraşar?
Bezi özü özüne sual verip ardından cavaplayıp, sayaqlayan, payız yelleri kimin avare esenler, ''bu istiqlal düşüncesi 3 ya 4 ilden sonra ölüp gedecek ve bu aşırı şuarlar verenler, bu bilgisiz, yazıdan düşünceden üzaq, dünya ve bölge siyasetinden xebersizler, bu bilimsiz Bakı merkezli düşünenler gedip yerlerinde oturacaklar'' deyirler. Yaxçı incelenilirse bele bele yava sözlerden bele anlaşılır ki istiqlalçıların gedıp yerleride oturmaları ve bir neçe ilde düşüncelirinin de ölüp aradan getmelerı arzı olunur. Qalanı hamısı boş boş sozlerdır. Bütün seyfelerce sayaqlamakların amacı Pan İranistlerin istiqlaçılara gönderdikleri mesajı iletmektir. Çox sağ olun, teşşekür, aldıq mesajı. Gedip yerimize oturarık. Eğer sizin kesgin siyasi öngürünüz istıqlalcıların 3 veya 4 ilde yox olacağını öngörür, onda bu qeder özünüzü zehmete salıp yırtmagınız luzumsuz görünmektedir. Bizim ise size en derde deyen nesihetimiz ''lütfen bu qeder öfkenizi, hırsınızı, keserem biçeremlerinizi bize doğru yox, gelin bizden öğrendiginiz ve bizim hedef tutduğumuz Fars faşimine doğrultun, eğer doğru deyirseniz. Yoxsa sizin de dedığiniz kimin 3-4 ile ölüp geden bir düşüncenin ve ne Güney Azerbaycan'da, ne İran Türkleri içinde, ne bölgede, ne Türkiye'de, ne de dünyada xoş görünmeyen Güney Azerbaycan istiqlal mefkuresinin bu qeder üstüne getmek sizi soru altına aparır. Yani demek sizin bu sirke kupunuzu patlatır. İki üç ifratı ve genc delı qanlı xıyabanlara çıxıp ''HARAY HARAY MEN TÜRKEM'', ''AZERBAYCAN BİR OLSUN MERKEZİ TEBRİZ OLSUN'' kimin ehsasati ve duyqusal şuarlar verenlerden neden qorxursunuz? Sizin ''texribatçı'' adlandırdığınız o yüz minler canlarını Azerbaycan eşqine ortaya qoymuş gençler, İranin Fars Şi'e varlıgını titredir. O gözel gençlerin hardan vurduqları bellıdır, ve siz bağırdıqca daha belli olur. Pan İranistlerin hardan yaralandıqları bellidir. Ona göredir ki öz itlerini istiqlalçılrın üstüne açırlar ki, o qurt üreklileri bu itlerilen meşqul etsinler. Fars faşismini bıraxıp Güney Azerbaycan varlığını bıraxıp, bele bele fosilleşmiş İran merkezli düşünceli itlerle oyalansınlar. İran'ın her halda ve her ne olur olsun bütünlünü qoruyan İran'çıların güvendiği yer belli olur indi. İstiqlalçilar gün be gün bu herektin önünde ve bu hereketin bayraqdarı olarak İran'ı parçalayıp ve Güney Azerbaycan'ı quracaklar.
Bezi özlerini meselen sözde Azerbaycan'çı yerine yerleştirenler Tehran'dakı erbablarından me'muriyet almişlar ve indi açıkca bizim üzümüze söyleyirler ki: ''biz İran'ın parçalanmağının önünde duracağık. Bunlar nece ve neye dayanaraq ve ne güçüyle İran'ı parçalayanların önünde duracaklar? Bunların bu qeder güvendikleri güç nedir? O bölgede İran'ın ordusunun ve terorist Sepah e Pasdaran'dan sonra kim İran'ın parçalanmasının önünü alacaq? Elbette ki onların arkaları İran bütünlüğünü savunanlara bağlıdır, ve özlerinden heç güçleri olmamaktadır. Yumuşaq qoltuqlarda oturup İran ordusunun ve Sepah e Pasdaran teroristlerinin gücüylen bey durmağa çalışırler. Yazıqlar olsun onlara. Onlar bizim içimizde dişmanın ağızlarıdırlar. Düşmanın bizim üzümüze cesaret edip deyemediğini gelip uzsuz uzsuz bize bizim öz dilimizde anlatıp, Güney Azerbaycan geleceyini gecıktırmeye çalışırlar.
Güney Azerbaycan istiqlalının yolu bezilerinin qoxuttukları kimin çetin ve qanlı olabilir. Ama bizim aramızdekı Pan İranistler ve İran bütünlüğüne inanlar biraz öz analarına, ana dillerine va ana topraqlarına sayqıları olsa ve istiqlalçilara daşlanmasalar daha rahat olabilir. Sonunda elbette ki zeferli ve aydın gelecek Azerbaycan Türkünündür.
Güney Azerbaycan bağımsızlık düşüncesi elbette bezi saf sade ve deyaz düşünenlerin bilmeyip de dediği kimin yeni ve bir neçe illik ve Quzey Azerbaycan'ın, veya başqa dışarıdan esen yellerin neticesinde oluşan bir düşünce değildir. Azadlıq düşüncesı, azad gezenlerin beynine normalda gelmez. Onların azadlıqları onların elinden alınandan sonra birinci ve en heyati düşünce azadlıqdır. Güney Azerbaycan'ın topraqları ve milleti işqala uğrayayandan buyana qurtuluş ve bağımsızlıq düşüncesı de doğulmuştur. Bu gerçeğı görmeyene siyasi kor demek daha uyqundur. Qurtuluş düşüncesı tutsaqlıqdan doğar. Bağımsızlıq düşüncesı bağımlılıqdan doğar. İstiqlal düşüncesı istiladan doğar. Azerbaycan ve özellikle Güney Azerbaycan topraqları işqal olunandan sora ve milleti bağımlı ve esir olan günden qurtuluş ve bağımsızlıq duşuncesı yaranmıştır.
Pan İran'isme sığınıp Pan Türkisme daş atanlar, İran bütünlüğüne sığınıp Güney Azerbaycan istiqlalçılarına daş atanlar, elbette ki bu davadan yararlı çıxmayacaklar. Azerbaycan milletinin üstün şuuru öz topraqlarını İran İşqalından qurtaracak. O öz iqtidarını o bölgede quracak. O bölgenin ve dünyanın bütün dengelerini, deyişerek deyiştirecek. Bir modern hereketçi İran qoltuğunun altında özüne gelecek aramaz. Güeny Azerbaycan milli hereketi el el üste qoyup onun bunun onayını ve te'yidini gözlemeyecek. O Tehran terorist sisteminin oyunlarına gelip, İran devletçiliğinin opozisyonu oyununu oynamayacak. O özu bir pozisyon qurmağa çalışır. O İran'ın oynadığı İran'çı Fars faşısminin yaşıl hereket adlandırdığı oyunlarına girmez. Güney Azerbaycan milleti özu hereket yaradar, onun bunun arkasına düşüp İran'çılık çollerinde sergerdan olmaz.
İndi bezi fedralismi yaxçı anlamayan, meselen fedralist Azerbaycan'çılar bir gün E'lemi kimin aAzerbaycan xaininin ve qatilin, bir gün Musevi ve Kerrubi kimin yerleri Molosoviç mehkemelerinde olan, İnsanlık ve milletler düşmanlarının quyruğuna düşenler, radikal ve fanatik Pan İranistlerden çox üz görmeyince biraz ortada qalıp, milli hereketin önderi olan istiqlalçı düşüncenin kervanına bagırırlar. Musevi, Kerrubi ve 1/2 Pahlavi kimin celladların önüne geçtiği meselen yaşıl hereketten ellerı eyaqlarından uzun yenilgiyle dönenler yenilgi mentalitesiylen sağa sola saldırırlar. Eski sovyet usulu, Sevmedıkleri ve beyenmedikleri sözlere boş duyqusal şuar, ve şuarlara da İran İttilatının düzelttiği şuarlar deyerler. Bir neçe il once komonismden anlamayıp komonistem deyenler indi de fedralism nedir, nece olar, heç bilmeyip fedralistem deyirler. Onlara bir dukkan olsun ve orda burunların uste tutup özlerini öz xeyallarında Azerbaycan aydını saysınlar yeter.
Felsefi baxışdan eslinde bağımsızlıq düşüncesi öz ozüne dayanan ve özüne güvenen bir düşüncedir. Bağımsızlıq öz özünde üstün, qütsal ve sayqıdeyer bir düşüncedir. Milli bağımsızlıq insanlıq ve uluslar arasında erdem ve şeref üzerine qurulu bir ilke sayılır. İnsan tarixi bağımsızlık ve öz egemenliğin uğruna verilmiş savaşların qanıyla boyalıdır. İnsanlıq bağımsızlıq erginliğine ulaşmaqda yaşamını qurban vermiştir. İnsan yaşamından daha deyerli bilinen bağımsızlık ilkesi mehverinde büyük Türk tarixi yazılmıştır.
Fedralism ise, bezen ırqları, dilleri, gelecekleri, istekleri, dinleri veya iqtisadi yararları benzer milletlerin arasında oluşabilir. Orneğin, Türk milletlerin ve devletlerin gelecekte isterlerse ve qoşullar uyqunsa gerekli bir fedralisme yöneli hereketleri düzgün görünür. Ama, gelin bu fedralism bezeği altindaki Pan İranistlerin yalançılıqlarına baxalım.
Bunların fedralism dedikleri indiki Rus Fedrasiyası kimin bir milletler zindanıdır. Doğrudan ki Rus fedralismi bir mesqereden başqa değildir. Yuzde doxsan Rus Fedrasyiyası deyilen yerler Türk topraqları olaraq, bir fedrasiya mesqeresi yaranmıştir. Bunların beyinlerindeki fedralism parasitik ve qurdaqsel bir bağımlılıktır. Bunların kimlerle fedralism qurmağa yeyiklemekte olduklarına bir baxalım: O bölgenin dişine qeder silahlanan, atom silahı üretmeğe qalxan, bütün bölgedeki Türklerin düşmanı, bağımsız Azerbaycan Cumhuriyetini Quzey İran adlandıran, Belüçların, Ereblerin ve başqa Fars olmayan milletlerin düşmanı, Türk düşmanı olan Rusun dostu, Türk düşmanı olan Çin'in dostu, Türk düşmanı olan Yunanın dostu, Türk düşmanı olan Ermeninin dostu, Türkün dilini yasaklayan, Türke yaşam heqqı tanımayan, Türkü tehqir eden, Türkün evini işqal eden ve bütün bölgeni tehdit eden İran Fars merkezli teroristleri ile mezlum, evi işqal olunmuş, dili yasaqlanmış, iqtisadı talanmış, tarixi çalınmış, geçmişi danılmış Güney Azerbaycan Türk arasında fedralism qurmağa çalışır. Doğrudan ki bu hekaye Cıddan nağılındaki devin elekde su getireceğine benzeyir. Bunların fedralism sözünü oyuncaq edip milleti aldatmaq istedikleri ap açık bellidir. Bunlar ya fedralismden bir şey anlamamışlar ya da milleti ele salmışlar. Bunlar fedralistlikte de yalançıdırlar. Qizin evinde toy duyundur, oğlanın evinde heç xeber yoxdur. Belke de heç Fars faşistlerinin bunların boyle fanatik ve aşırı İrançı olduqlarından xeberleri yoxdur. Belke de var! Her halda mene göre bu sözde İran fedralçılarının böyle ''temamiyet i erzi'' İran bütünçülüğü heyranları olmaqları biraz şaşırtıcıdır.
Dünya siyasetinden anlayanlar bilirler ki milletlerin ve hakimiyetlerin oluşunda bezen fursetlerden yararlanarlar bezen de fursetleri yaradarlar. Dünya ülkeleri de kamuoyu da bölge güçleri de bölgede menfe'etleri olan ülkelerde ordakı milletin hereketine göre öz siyasetlerini oluşturarlar. Elbette ki her güç öz menfe'etlerine göre olayların sonucunu öz yararına çevirmeye çalışar ama Güney Azerbaycan milleti de bir güç olarak öz hereketini istiqlala yönelik sürdürdükce bölgedeki ve dünya güçleri de siysetlerini ona göre ayarlayıp paralelleştirecekler. Eger Güney Azerbaycan'la ilgili her şey dünya güçleri, bölge güçleri ve İran onayına ve te'yidine bağlıysa daha milli herekete gerek qalmaz. Öyle ise sizin önerdiğiniz kimin hereketi boş verip yerine gedelim dilimizi yasaqlayan düşmanın qapısına düsüp ve öz dilimizin medreselerde oxunmağını dilenelim. Gine de dilenci mentalitesi!

İran'ın bütünlüğüne bir din kimin veya quran'da yazılmış kimin inananlar, milletler zindanları Sovyetlerin dağıldığını görende, Yuquslaviya'nın dağıldığını görende ve yarın Çin'in, İran'ın ve Iraq'ın ve başqa qondarma ve silah gücüylen bir yerde tutulmuş ülkelerin dağıldığını görende xiyal qırıklığına uğrayırlar ve sayaqlamağa başlayırlar. Bütün gördükleri, inandıqları başlarına yıxılır ve onlar değişikliğin yıxıntılarının altında çabalayıp dururlar. Çünkü onların beynindeki dünya dağılır ve umudsuzlukla özlerine sual verıp özleri de cavaplayırlar. Bir tinbilimi bilginine, revanşünasi dokturuna, görünseler elbette yararlı olar. Bu özlerini fedralçı tanıttıran dünenki Rus veya fars satqınları hezerat, Güney Azerbaycanın bağımsızlığı yolunda çalışanların yolunda min bir çetinlik çıxardırlar. Min bir dona girip milleti çaştırmağa çalışırlar. Min bir dukkan açıp kapatırlar ki ''Amandır İran parçalanmasın.
AMA:.......
Men ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangı çılqın mene zencir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel kimiyim, bendimi çeğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, daşarım.
Dalqalan sen de şefeqler kimin ey şanlı hilal!
Ebediyen sene yox ırqıma yox izmihlal:
Haqqıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet:
Haqqıdır, Haqqa tapan, milletimin İSTİQLAL
Sayqılarımla
Oğuz Türk

Arif Keskin, Ne Etmeliyik?

Güney Azerbaycan Milli Hereketi çox hesass bir merheleden keçir. İrandaki son cumhurbaşqanlığı seçkileri erefesinde yaranan siyasi çekişme daha da derinleşerek devam edir. Tereflerin heç birisinde geri addım atma niyeti görsenmir. İran ağır, toqquşmalı ve rahat çözülemeyecek bir siyasi buhran ve qutuplaşma içine girmişdir. Azerbayacn xalqının taleyi de var olan buhran ve qutublaşmanın neticesinde müeyyenleşecek.
İrandaki qutublaşmanın mahiyetini ve terefleri yaxşı tehlil etmeliyik. İrandaki qutublaşmanın üç terefi vardır. Bir terefde Xameneyi, sipah (devrim Muhafizleri) ve radikal gruhlar ve bunların qarşısında ise İrandaki reformculardan başlayaraq rejime muxalif bütün gruplar yer almaqdadır. Bugün siyasi meydanda bu iki cebhenin çatışması görsense de bu iki cephenin yanısıra üçüncü bir cephe de vardır. Bu üçüncü cephe, İran siyasi sehnesine baxdığınızda, ilk baxışda görsenmir. Üçüncü cephe, süren siyasi çatışmanın aktif terfi olmamış ve pasif bir noqtede durmayı seçmişdir. Üçüncü cephe, İran siyasi sehnesinde çatışan iki cephede de öz itek ve teleblerini eksini görmür. Onlara biganedir. Azerbacanlılar başta olmaq üzere İrandaki diger milletler üçüncü cepheni teşkil ediller.
Azerbaycan milli hereketi, İrandaki devam eden qutublaşmada, özüne müttefiq tapabilmemişdir. Azerbaycan milli hereketi, Xameneyı başını çektiyi totaliter yapının (saxtar) yanında olması imkansızdır. Azerbaycan milli hereketi ile Xameneyinin temsil ettiyi düşünce arasında zati düşmençilik vardır. Barışmaları ve bir yerde olmaları imkansızdır. Azerbaycan milli hereketinin iknici cepheyle olan münasebeti mürekkebdir. Azerbayacn Milli hereketi ve ikinci cephenin bezi hedef ve istekleri benzer ve ortaqdır. Çünkü İranda istibdad ve totaliter yapıya qarşı verilen bütün mubarezeler Azerbaycan milli hereketinin arzu, istek ve düşüncesi istiqametindedir. Ikinci cephenin İranda apardığı mubarezeni qeyri demokratik qeyridemokratik bir mubareze olduğunu iddia etmek doğru olmaz. Yaşıl Hereketi, xameneyi ile eşit (musavi ) veya ondan daha pis görmek doğru olmadığı kimi, edaletli ve exlaqi bir tehlil de deyil. Yaşıl hereketi çıxış, hedef ve yönelim itibari ile demokrasi mubarezesidir. Ancaq Yaşıl Hereketi istibdad problemini çözebilecek bir hereket değil. Çünki eskik, yarımçılıq, tecrübesiz, plansız /programsız ve fars milliyetçiliyinden uzaqlaşmamış bir hereketdir.
Yaşıl hereketi demokrasi peşinde ancaq milletler haqqını qebul etmediyi üçün İrana demokrasi getirebilmez. Yaşıl hereketi milletler haqqını qebul etmediyi zaman demokrat olmaqdan çıxır. Yaşıl hereketi ele bu noqetede, Xameneyi ve ehmedinejad ile eyni mövqede yer alır ve azerbaycan xalqının isteklerini rededir. Azerbaycan milli Hereketi, Yaşılçılar haqqında edalet ve exalq ilkesini diqqete alaraq danışır. Anacq Yaşılçılar, Azerbaycan milli hereketi haqqında danışanda edalet ve exlaq ilkesi eyaq altına alırlar. Yaşılçılar, Azerbaycan milli hereketini “Xameneyi ve Ehmedinejadın müttefiqi” kimi gösterirler. Bu iddia ne edlaetli ne de exlaqidir.Yuxarıdaki iddia şantaj ve Azerbaycan milli hereketine yönelik pskolojik herbin bir göstericisidir. İrana demokrasi getirmek iddiasında olan bir hereket, bu tür qeyridemokrtaik yanaşmalardan uzaq durmalıdır. İkinci cephe mensubları Azerbaycan milli hereketinin söylem ve şuarlarını qebul etmir ve Azerbaycanlıların haqlı hedeflerinden uzaqlaşmalarını isteyirler. Her şey bu noqtede kilitlenir.
İkinci cephe özünü demokrtaik güc olaraq tanımlasa da, İrandaki Fars olmayan diger milletlerin haqlarını qebul etmediyi üçün coğrafi olaraq genişleyebilmir. Cuumhurbaşqanlığı seçkilerinden indiye qeder feqet merkez bölgede sınırlı qalmış ve diger bölgelere çox nufuz edebilmemişdir. Merkez ve çevre(haşiye) arasındaki duyqu, düşünce ve irade qopuqluğu açıq ortadadır. Bu qopuqluq yaşılçıların işini ciddi biçimde çetinleşdirmekdedir.Yaşılçılardan, bu tecrübeni yaxşı oxuyacaq ve bu sürecden önemli dersler alacağıne dair gözletiler varidi. Ancaq yaşılçıların , Azerbaycanin haqlı sözlerini dinlemek yerine milli herekete saldırmaya başlamaları umdisizlik yarattı. Yaşıl Hereketi fars milliyetçiliyinden uzaqlaşbilmedi ve gelen xeberlere baxınca da uzaqlaşma niyetinin de olmadığı görsenir.
İranda merkez ve haşiye (çevre) arasında duyqu, düşünce ve irade ortaqlığı olmazsa köklü deyişim olmaycaq. Merekeziyetçi güçler, İrandaki Fars olmayan milletleri öz ynalrına çekmek üçün her hanki bir addım atmıllar. Bu ndenle merkez ve çevre arasındaki duyqu, düşünce ve irade qopukluğu devam edir. Bu durum ise İran İslam cumhuriyetinin ömrünü uzadır. Yaşıl Hareketi, Fars olmayan milletlerin haqlarının qebul edilmesini, İsalm cumhuriyetinin qalmasından daha tehlikeli görür.
Ikinci cephenin strartejisi bellidir . Azerbaycan milli hereketinin haqlı istekleri qarşısında geri addım atmır. Ona yönelik şantaj, texrib ve pskolojik herb metdodlari uygqulayaraq onu ehlileşdirmek isteyir. İkinci cephe Azerbaycana bir vasite kimin baxır. Rejime qarşı mubarezede Azerbaycan xalqının iradesini isteyir. Azerbaycanı bu çatışmanın içine çekmek niyetindedir.
Merkeziyetçi güçler, Fars olmayan diger xalqlara yönelik barış ve qardaşlığa dayalı bir projeye (layihe) sahib olmadıqlarını ve hetta bele bir tasariya (terh) da muxalif olduqlarını gizletmiller. Açıq danışırlar. Bu açıq danışmağı tecrübesizlik, ifrati milliyetçilik veya exlaqçılığın mehsulu olaraq qimetlendirilebiler. Ancaq bütün bu analizler, var olan olqunun qeyridemokrtaik mahiyetini heç bir şekilde deyişdirmez. Merkeziyetçi güçlerin, Fars olmayan diger xalqlara bu qeder muhtac olduqları halda, milliyetçi mövgilerinden uzaqlaşmamaları çox düşündürücüdür.
İkinci Cephe, Azerbaycanın haqlı teleblerine musbet cevab vermek istemir. Ancaq Azerbaycanı var olan çatışmanın da içine çekmek isteyir. Bugüne qeder bu isteyi gerçekleşmemişdir. İkinci cephe mensubları milli hereketi, Azerbaycanın meydana gelmemesinin qarşısında en böyük amili kimi görür. Yaşılçılar, milli hereketi engel olarq görür ve onu yox etmek isteyirler.

Azerbaycan milli hereketinin qarşısında iki yol vardır. Ya bu tezyiqlere baş eyib ikinci cephenin bir parçası haline gelecek. Yaşıl Herekete, fars milliyetçi söyleminden uzaqlaşmadığı teqdirde, qatılmanın açıq anlamı milli teleblerin bir terefe buraxılmasıdır. Tezyiqlere baş eymenin adı teslimden başqa bir şey deyildir. Milli hereket ya teslim olacaq yada bütün tezyiqlere baş eymeden haqli mövqeyinde direnecekdir. Başqa bir sözle muqvemet yolunu seçecekdir. Muqavemet yolu çox çetin ve ağır olduğu da açıqdır.

Bugün merkeziyetçi güçler ve Azerbaycan milli hereketi arasında bir şahmat(şetrenc) oyunu yaşanır. Kimin qazanacağını tereflerin dayanıklığı gösterecekdir. Bu oyunu, Azerbaycan öz esli söylem ve şuarlarından geri addım atmazsa qazancaqdir. Kiçik bir geri addım stratejik bir xetadır. Azerbaycan xalqnın qaraşılaşdiği bu mürekkeb veziyedden doğru, mentiqli ve ağıllı çıxış yolu muqavemet xettidir. Azerbaycan milli hereketi esli söylem ve şuarlarını buraxmamalıdır. Azerbaycan milli hereketi, stratejik xettini muqavemetinin qırılmaycağını, sonuna qeder öz haqlı mövqeyinde duracağını ve kiçik bir teviz bele vermeyceyini gösterecek şekilde teşkil etmelidir. Bugün milli hereket daha açıq danışmalı ve deyişmek istemeyen merkeziyetçi güçleri deyişmeye mecbur etmeliditr. Azerbaycan Milli Hereketinin direnişi İrandaki bütün totaliter yapı, axım, fikir ve hereketlerini demokrtaikleşemeye mecbur edecekdir. İrandaki demokratikleşme süreci Azerbaycnın muqvemet ile çox sağlıqlı ve istiqrarlı bir medara(yörünge)gireceyi aşıkardır.

İndi daha açıq daha sert daha barışmaz bir siyasi dil zamandır. İndi İstqilalçı olmayanların bele “ men istiqlalçıyam” diyecek qeder dik ve curetli bir siyasi dile istifade elemeleri zamandır. Güney Azerbaycan milli hereketi açıq danışmalı ve bütün var güçüyle axıra qeder muqavemet (direniş) edeceyi mesajını vermelidir. Muqavemet edersek gelecek bizim olacaq.
Arif Keskin

Əlirza Ərdəbili: Müzakirələrin dəyişməz mövzusu azadlıqlar məsələsidir

GÜNAZ.TV mətbuat mərkəzi Stokholm şəhərindən fəaliyyət göstərən əslən Güney Azərbaycanlı Əlirza Ərdəbilinin "haray" proqramına verdiyi müsahibəni tam mətni ilə təqdim edir.
Əlirza Ərdəbili İsveçin Stokholm şəhərindən fəaliyyət göstərən “Tribun” internet səhifəsinin redaktorudur. O, 1960-cı ildə Ərdəbil şəhərində anadan olub. Əlirza bəy 1983-cü ildən siyasi fəaliyyət nəticəsində İran rejiminin təqibinə məruz qalaraq İranı tərk edib. O, 3 il Azərbaycan Respublikasında yaşadıqdan sonra 1986-cı ildə İsveçin paytaxtı Stokholm şəhərinə mühacirət edib və həmin vaxtdan bəri orada yaşayır.

Sual: Hazırda İranda mətbuat azadlığının vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz? Ümumiyyətlə, şah dövrü ilə indiki islam rejimi arasında mətbuatda vəziyyət dəyişibmi?
Cavab: Bu sualı cavablandırmaq çətindir, çünki bu fasilədə dünya dəyişib. Bu gün şah rejimi qalsa idi də, mətbuatın vəziyyəti əvvəlki kimi qala bilməzdi. Sözsüz ki, şah dövrü ilə müqayisədə hazır mətbuat azadlığı qat-qat yaxşıdır. Çünki şah dövründə monopoliya idi, yəni hər şey rejimin əlində idi. Yarım səhifəlik bəyanatı da vermək üçün çap dəsgahı, aparatlar lazım idi. Onun üstündə insanlar həbs olunurdular, güllələnirdilər və s. Bü gün isə min səhifəlik bəyanat olsa belə onu açıqlamaq üçün texniki imkanlar mövcüddur.

Sual: Siz internetlə məşğulsunuz, elektron qəzetin rəhbərisiniz. İranda elektron qəzetlər, ümumiyyətlə elektron informasiyalar sahəsində vəziyyəti necə qiymətləndirirsiniz? İranda internet vasitələri ilə işləmək mümkündürmü?
Cavab: İranda bu sahədə iki cür problem var. Onlardan biri texnikidir, yəni internetin sürəti çox azdır. İranda insana işgəncə lazım deyil. Avropalı, qərbli insanlar İrana getsə, onlara işgəncə lazım deyil, internetin aşağı sürəti özü onlara bir işgəncədir. Bu bir reallıqdır. İkincisi isə, filter məsələsidir. Bütün mühüm internet saytlar, rejimin xoşu gəlmədiyi bütün informasiya qaynaqlarının hamısına filter qoyulub. Burada da “siçan pişik” oyunu yaranır. Bir tərəfdən insanlar filterleri sındırır, digər tərəfdən rejim yenidən bu filterləri bərpa edir. Bu çətinliklərə baxmayaraq, insanlarda internetdən istifadə maraq böyükdür.

Sual: Dünyadakı elektron inqilab, informasiya inqilabı İrana necə təsir edib? Çünki son prezident seçkiləri dövründə İran hakimiyyəti İrandan xaricə çıxan informasiyaların qarşısını ala bilmədi. Ən azı, “Twitter” və “Facebook” kimi sosial şəbəkələr burada çox mühüm rol oynadı.
Cavab: Təbii ki, bu, bütünü dünyaya təsir etdiyi kimi, İrana da təsir edib. İnternet inqilabının ən güclü təsiri diktator rejimlərinə olub. Əgər bu, demokratik ölkələrin həyatin təbii bir hissəsinə çevrilibdirsə, diktatura ölkələrində cəmiyyətin siyasiləşmiş təbəqəsinin hakimiyyətə qarşı, demokratiya uğrunda apardığı mübarizədə böyük bir dəstəyə, instrumentə çevrilmişdi.

Sual: Sosial şəbəkələrdə, “Twitter” və “Facebook” kimi sosial şəbəkələrdə İranda yaşayan azərbaycanlılarla mühacirətdə olan, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların əlaqələri varmı? Ümumiyyətlə, bu əlaqələr necə həyata keçirilir, hansı məsələlər müzakirə olunur?
Cavab: Əgər 20 il əvvəl Azərbaycan 2 hissəyə - xarici və daxili hissəyə bölünmüşdüsə, və ya şah dövründə şaha qarşı gedən radikal və ya qeyri-radikal sferaya bölünmüşdüsə, bu gün yalnız bir atmosfer mövcuddur. Yəni bu gün Təbriz yazılan məlumat Stokholmda nəşr olunur, Stokholm yazılan yazı Ərdəbildə oxunur, Tehranda nəşr olunan məlumat Vaşinqtondadı. Elə olur ki, Təbrizdə baş vermiş hadisədən biz Stokholmda məlumat əldə etsək də, bu məlumat hələ ənənəvi vasitələrlə Ərdəbilə çatmayıb. Ona görə də, çox vaxt biz informasiyanı daxildəkilərdən daha tez alırıq.

Sual: İnternet forumlarda İrandan olan azərbaycanlılar əsasən hansı məsələləri müzakirə edir?
Cavab: Xüsusilə dərin məsələlərdir. Bu məsələrin mahiyyəti və yönü dəyişmir. Milli azadlıq məsələsi, Azərbaycanda demokratiya qurulması, və s. Ancaq eyni halda aktual məsələlər vaxtaşırı əvəz olunur. Misal üçün son 6 ayda ilk növbədə İranda keçirilən prezident seçkisinə müdaxilə edək, yoxsa etməyək. Milli koloritli namizəd olmuş cənab doktor Ələmiyə qarşı mövqeyimiz nə olsun. Və ya digər namizədlərə qarşı necə münasibət göstərməliyik. Daha sonra isə seçkisonrası proseslərə qatılmaq məsələsi gündəmə gəldi. Bu mövzular vaxtaşırı dəyişir və ola bilər 3 aydan sonra tam fərqli məsələ gündəliyə çıxsın.
haray.voa

Arif Keskin, Bakı Tәbriz Anķara şuarı

Bakı Tәbriz Anķara şuarı

Mәncә Bakı, Tәbriz, Anķara şuarı zәrәrli deyil, tam tәrsinә yararlı bir şuardır. Gәnәl olaraq hәr şey ki Türk xalqı vә Güney Azәrbaycanı Fars xalqı vә Farsistandan duyqu vә eylәmdә ayrışdıra, bunların bir birindәn ayrışmasına kömәk edә yararlıdır. Çünkü bizim millәtlәşmәmizә yardım edәr. Bu şuar da xalqımızın millәtlәşmәsi doğrultusundadır.
Bu şuarda Tәbrizin Bakı vә Anķara ilә bir cәrgәdә yer alması vurqulanır. Bu da bir yandan Fars xalqı vә Farsistanla movcud qoşullarda birlikdәliyin Türk xalqını heç bir şәkildә tәtmin etmәdiyini әn açıq bir biçimdә ifadә edir. Bu, Fars xalqı vә Farsistana bir uyarıdır. Bu, o demәkdir ki Azәrbaycan vә Türk xalqı üçün heç bir birlikdәlik, o cümlәdәn İran tәrkibindә Fars xalqı vә Farsistanla olan birlikdәlik, qırılmaz vә qutsal deyildir. Qutsal olan bir şey var isә, o da Türk xalqı vә Güney Azәrbaycanın haq etdiyin kimi yaşaması vә milli çıxarlarıdır.
Ötә yandan bu şuar Güney Azәrbaycanın istiratejik yol vә yönünün doğu vә ortadoğu deyil, Bakı vә Anķaranın seçdiyi vә izlәdiyi kimi, quzey-batı vә Avropa olduğunu göstәrir. Bu da bizim gәlәcәyimizin Bakı vә Anķaranın yapdığı kimi milli devlәt qurma, demoķrasi, laisism vә Avropaya enteqrasiyonda olduğunun xalqımız vә gәnclәrimiz tәrәfindәn anlaşıldığının qanıtıdır.
Mәn eyni nәdәnlәrdәn dolayı, Farsların Farsistan, Afqanistan vә Tacikistan arasında var olan bir sıra dil, kültür, tarix vә siyasi ortaq yönlәrinә vurqu yapmalarını vә onları bәrkişdirmlәrini dә anlayışla qarşılayıram. Ancaq Türk xalqı vә Güney Azәrbaycanın yolu vә yönü, bu şuarda da dillәndirildiyi kimi, milli devlәt, laik, demoķratik sistem vә Avropa ilә enteqrasiyondur.
Mәncә bu şuarın ikinci bölümü, yә’ni “Biz hara, Farslara hara” qismi, Türkcә olmasına rәğmәn, gәrksizdir. Zatәn şuarın lik bölümü, ikinci bölümdә söylәmәk istәnilәn bu gәrçәyi çox daha yaxşı vә diplomatik bir biçimdә ifadә edir vә ona saldırqan vә qışqırtıcı bulunabilinәcәk ikinci bölümün artırılmasına gәrәk yoxdur.

AFDH məsulu Məhəmməd Azadgərin “Olaylar”a müsahibəsi

Bu günlərdə Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin (DAK) həmsədri, xalq şairi, millət vəkili Sabir Rüstəmxanlının dəvətilə bir qrup güneyli ziyalı Azərbaycana səfər etdi. Səfər çərçivəsində müxtəlif səviyyəli görüşlər keçirən güneyli soydaşlarımız bundan sonra DAK-la birgə atacağı addımlar və görəcəyi işlər barədə də müzakirələr apardılar. Azərbaycan Federal Demokrat Hərəkatının (AFDH) sözçüsü Məhəmməd Azadgər Azərbaycana səfəri, burada keçirilən görüşlər, eləcə də təmsil etdiyi qrumun fəaliyyəti barədə danışıb.

- Məmməd bəy, Azərbaycan Federal Demokrat Hərəkatı hansı zərurətdən yaradıldı və təşkilat nə zamandan fəaliyyət göstərir?
- Azərbaycan Federal Demokrat Hərəkatı 6 il bundan əvvəl yaradılıb və onun tərkibinə müxtəlif ölkələrdən olan insanlar cəmlənib. Almaniya, Kanada, Birləşmiş Ştatlar, İngiltərə, İsveçrə və digər ölkələrdən olan insanlar müəyyən bir platforma ətrafında yığışaraq əsasən siyasi fəaliyyətlə məşğul olublar. Bizim əsas fəaliyyətimiz İranda Azərbaycan xalqının hüquqlarının tapdalanması, orada milli haqların olmamasını dünya ictimaiyyətinə çatdırmaqdır. Hərəkatın əsas məqsədi Azərbaycan xalqının mənafelərini müdafiə etməkdir.
- Hərəkat fəaliyyət göstərdiyi müddət ərzində qarşısına qoyduğu məqsədlərə nə dərəcədə nail olub?
- Açıq deyə bilərəm ki, Güneydə bizdən mütəşəkkil, güclü təşkilat yoxdur. Təbii bu elə də xoşagələn bir hal deyil ki, 30 milyonluq millətin güclü təşkilatı olmasın. Bizim hərəkatın İranın daxilinə, Güneydəki milli fəallara təsiri var və onlara lazım olan şeyləri çatdıra bilirik. Ancaq bu fəaliyyətimiz heç də bizi razı salmır. Bu gün İranda azərbaycanlılar, türklər, ərəblər, bəluclar və digər millətlər yaşayır ki, onların öz ana dillərində yazıb-oxumaq haqları yoxdur, onlara bu hüquq verilmir. Azərbaycan Federal Demokrat Hərəkatı bu istiqamətə xüsusi diqqət yetirir. İkinci məsələ qadın hüquqlarının tanınmaması, onların haqlarının pozulmasıdır. Təşkilat olaraq bu istiqamətdə də fəaliyyət göstəririk. Bütün bunlar bizim ümumi prinsiplərimizdir. Hazırkı İran hakimiyyəti insanlara haqq və hüquqların verilməsinə böyük maneədir. Mövcud rejim dağılmayınca sözügedən problemlər öz həllini tapmayacaq. Əsas hədəflərimizdən biri də bu hökuməti hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaqdır.
- Sadaladığınız problemlər istər Almaniyada, istərsə də digər ölkələrdə keçirdiyiniz rəsmi görüşlərdə həmin ölkələrin səlahiyyətli şəxslərinin diqqətinə çatdırılırmı?
- Biz hərəkat olaraq təkcə Almaniya deyil, ümumilikdə bütün ölkələrin rəsmi dairələri ilə keçirdiyimiz görüşlərdə İranda vəziyyəti onların diqqətinə çatdırır, bu ölkədə insan haqlarının tapdalandığı, diktatura rejiminin mövcud olduğu qeyd edirik.
- Sizin bu mövqeyinizə olan münasibət necədirğ Ayrı-ayrı ölkələrin rəsmi dairələri sizin fikirlərlə razılaşırlarmı?
- Ayrı-ayrı partiyalar müəyyən tərəddüdlər edirlər. Digər tərəfdən ölkələr arasında olan əlaqələr və diplomatik münasibətlər səbəbindən bəzi problemlər ortaya çıxır. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, hansısa dövlət öz siyasi-iqtisadi əlaqələrini zərbə altında qoyaraq sırf bizim üçün İran dövləti qarşısında məsələ qaldıra bilməz. Bizə əsas vacib olan odur ki, problemlərimizi eşitsinlər və bunu da keçirdiyimiz görüşlərdə onların diqqətinə çatdırırıq. Əgər Azərbaycan Milli Hərəkatı güclənər və aparıcı qüvvəyə çevrilərsə, o halda bizim sözümüz daha çox eşidiləcək və tərəfimizdə olanların sayı çoxalacaq.
- Çox zaman xarici ölkələrdə yaşayan güneyli soydaşlarımızın siyasi proseslərdə fəal olmadığı bildirilir. Sizcə bu amilin özü aparılan mübarizənin effektivliyini azaltmır?
- Ayrı-ayrı ölkələrdə yaşayan güneyli soydaşlarımız əvvəllər çox aktiv olublar. Zaman keçdikcə onlar yaşlanıb, mübarizə enerjisi zəifləyib. Bunu təkcə Güneydən olan soydaşlırımıza şamil etmək düzgün olmaz. Hətta farslar, kürdlər və digərləri də aktiv deyillər. Digər tərəfdən mühacirətdə az-az insanlar tapılar ki, bütün ömrünü öz idealları uğruna fəda etsin və mübarizə aparsın. Xarici ölkələrdə üzləşdikləri bir sıra problemlər də onları aktiv olmağa qoymur. Ancaq daxild fəallıq artsa, bu özünü xarici ölkələrdə də göstərər. Bir neçə il əvvəl azərbaycanlıların təhqir olunmasına etiraz əlaməti olaraq İranda keçirilən kütləvi aksiyalar xarici ölkələrə də təsir etdi. Həmin ərəfədə öz fəallığı ilə seçilməyən azərbaycanlılar da ayrı-ayrı ölkələrdə keçirilən aksiyalara qoşuldular. Hesab edirəm ki, xaricdəki aktivlik sırf daxillə bağlıdır. Nə qədər ki, Güneydə fəallıq artacaq, mübarizə güclənəcək bu xaricə də öz təsirini göstərəcək.
- Hərəkatın Güneydəki fəallara təsiri varmığ Təşkilat olaraq onlara müəyyən təlimat və tapşırıqlar verə bilirsinizmi?
- Hesab edirəm ki, təsir dairəsi var və istənilən tapşırıqları verə bilirik. Sadəcə hər hansı örnək gətirməyə çətinlik çəkirəm. Çünki bununla daxildəki insanları təsir altında qoya bilərik.
- Son zamanlar İran hakimiyyətinə qarşı beynəlxalq təzyiqlərin artdığı müşahidə edilir və hətta Birləşmiş Ştatlarla İsrailin İranı vuracağı da söylənilir. Əgər proseslər bu istiqamətdə cərəyan edərsə Qərb sonrakı mərhələdə Güneydəki soydaşlarımızın hüquqlarını tanıyacaqmı?
- Düzdür ki, Birləşmiş Ştatlarla İsrail mövcud İran hakimiyyətini devirmək istəyir. Ancaq inanmıram ki, adı çəkilən güclər İrana zərbə endirmək, bu blkəyə qarşı hərbi əməliyyatlara başlamaq qərarına gəlsinlər. Çünki belə bir addımın atılması əksinə Tehran hakimiyyətini gücləndirmiş olar. Mahmud Əhmədinejad istəyir ki, Qərb tərəfindən belə bir addım atılsın və nəticə etibarilə hakimiyyət xalqı bir qədər də özünə tabe etsin, onu asılı vəziyyətə salsın, bütün haqq və hüquqları tanımasın. Hesab edirəm ki, bu proses Azərbaycan Milli Hərəkatının xeyrinə ola bilməz. Ancaq bu siyasi təsirlər vasitəsilə baş versə daha yaxşı olar. İrana qarşı həyata keçirilən hərbi əməliyyatlardan sonra bizim öz haqq və hüquqlarımıza qovuşacağımızı söyləyənlərlə razılaşa bilmərəm.
- Azəraycan Federal Demokrat Hərəkatının Dünya Azərbaycanlıları Konqresi ilə əməkdaşlığı hansı səviyyədədir?
- Azərbaycan Federal Demokrat Hərəkatı siyasi təşkilat olaraq son vaxtlara qədər Dünya Azərbaycanlıları Konqresi ilə hər hansı əlaqədə olmayıb və hansısa işlər həyata keçirməyib. Həmçinin bu günə qədər təşkilat olaraq Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin iclaslarına qatılmamışıq. Konqresin həmsədri Sabir Rüstəmxanlı Almaniyada olarkən 2 dəfə onunla görüşümüz oldu. Daha sonra bizi tanışlıq məqsədilə Azərbaycana dəvət etdilər. Hesab edirəm ki, bu çox gözəl bir dəvət idi. Azərbaycanda da müxtəlif səviyyəli görüşlərimiz keçirildi.
- Bundan sonra DAK-la əməkdaşlığınız hansı səviyyədə qurulacaq və qarşıdakı planlarınız nədən ibarətdir?
- Hesab edirəm ki, Güneydə insan haqlarının tapdalanması, soydaşlarımızın haqq və hüquqlarının pozulmasını biz birgə olaraq beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmalıyıq. Həmçinin Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı birgə fəaliyyət göstərməliyik. Dağlıq Qarabağ məsələsi bizim üçün bir Fələstin məsələsidir. Azərbaycan ərazilərini erməni işğalından azad etmək uğrunda mübarizəyə qoşulmaq borcumuzdur. Azərbaycan Respublikası ilə Güney Azərbaycan arasında əlaqələr genişlənməli, qarşılıqlı səfərlər intensivləşməlidir. Bütün bunlar bizim ümumi istəklərimizdir.
- Azərbaycandan hansı təssüratla ayrılırsınızğ Bu günkü Azərbaycan sizin təsəvvür etdiyiniz Azərbaycandır, yoxsa nəsə dəyişib?
- Mən Azərbaycanda 3 dəfə olmuşam. İlk dəfə 1980-ci ildə Mərkəzi Komitənin dəvəti ilə Bakıya gəlmişəm. Növbəti dəfə isə biz Azərbaycana 3 il sonra qaçqın kimi pənah gətirdik. Çünki İran İslam İnqilabından sonra üz7vü olduğumuz partiyanın fəaliyyəti qadağan edildi, dostlarımız edama məhkum qaldı. O zaman bizi burada duz kimi yalayır, böyük mehribançılıq, qonaqpərvərlik göstərirdilər. Açığı deyim ki, Güneydə bu qədər mehribançılıq yox idi. Bu dəfəki səfərimdə isə tamamilə başqa bir Azərbaycan gördüm. Bu gün Azərbaycan çox irəli gedib, inkişaf edib, modern bir cəmiyyət yaranıb.
- Prezident İlham Əliyevin Dünya Azərbaycanlıların II Qurultayında səsləndirdiyi "Biz 50 milyonluq bir xalqıq" ifadəsi mühacir həyatı yaşayan güneylilərə nə dərəcədə stimul verir?
- Hesab edirəm ki, prezidentin səsləndirdiyi bu fikirlər bizə böyük bir stimul vermiş oldu. Bu bütün dünyada yaşayan azərbaycanlıları sevindirdi. Azərbaycanlılarda belə bir inam yarandı ki, bizə sahib çıxan var. Prezidentin bu yanaşması çox düzgündür və bu siyasətin davam edəcəyinə inanırıq.
Süleyman, /Olaylar

Arif Keskin, Milli Hereketin Şeytanlaşdırılması

Komplo teoriləri (“nəzəriyyeye-toutee”) (təxribat, qəsd nəzəriyyələri – M.M.) elmi və akademik fəaliyyətlərdə çox məqbul sayılmasa da, sıravi insanların ətraflarında baş verəni təhlil etmək üçün ən çox istifadə etdikləri bir analiz çərçivəsidir. Komplo teoriləri ağlın qətlgahı olsa da, hər siyasi təhlilçinin kifində (çantasında) olması gərəkən analiz üsullarından biridir. Çünki ətrafımızda baş verən bir çox siyasi, sosial, iqtisadi və hərbi hadisələrin arxasında gizli bir iradənin də olması ehtimal olunandır. Gizli iradəni kəşf etmək və anlamaq bəzən həyati dərəcədə önəmli olur.

İranda son prezident seçkiləri ərəfəsində və sonrasında milli hərəkat üzərinə təzyiqlər artmışdır. Azərbaycan xalqına və milli hərəkata yönəlik təhqir, təxribat, psixoloji müharibə və şantaj çoxalmışdır. Fars milliyyətçiləri Azərbaycan milli hərəkatını “Əhmədinejadın müttəfiqi” olaraq göstərirkən, bəzi insanlar da Azərbaycan milli hərəkatının söyləm və şüarlarını radikal olaraq qiymətləndirməkdədirlər. Bütün bu təzyiqlərin hədəfi bəllidir. Məqsəd Azərbaycan milli hərəkatını əsas hədəf, söyləm və şüarlarından uzaqlaşdırmaq və onu ümum-İran hərəkatı içərisində əritməkdir. Güney Azərbaycan milli hərəkatını “radikal”, “fanatik” və “faşist” bir cərəyan olaraq göstərmək çabası var. Başqa bir ifadə ilə, milli hərəkat şeytanlaşdırılır, hər cür yanlışlığın, pisliyin və radikalizmin qaynağı olaraq göstərilir. Milli hərəkatı şeytanlaşdırmaqla, onu əhliləşdirmə məqsədi güdülməkdədir.
Səltənət-tələblər (monarxistlər), yaşılçılar və digər rejimə müxalif qruplar Azərbaycan milli hərəkatını hədəf olaraq seçmişlər və onun demokratik-insani və haqlı tələblərini dünya ictimaiyyətinə “İran İslam cümhuriyyətinin” projesi kimi göstərirlər. Yuxarıdakı cərəyanlar milli hərəkatın içində də özlərinə müttəfiqlər tapıblar. Bunlar da içəridən milli hərəkatın haqlı tələblərini “radikal”, “fanatik” və “antidemokratik” olaraq göstərirlər.

Bu gün milli hərəkat hər tərəfdən təzyiqlərlə qarşı-qarşıya qalmışdır. İran içində islam cümhuriyyəti var gücü ilə milli hərəkatı yox etməyi hədəfləmiş və Azərbaycana daha öncə heç görünmədiyi qədər əmniyyəti-ittilaati (təhlükəsizlik – M.M.) basqısını artırmışdır. Xaricdə rejim müxalifləri də heç görünmədiyi qədər milli hərəkata saldırmaqdadırlar. Bunlara paralel (müvazi) olaraq, milli hərəkatın öz içindən də milli şüar və söyləmlərə yönəlik şantaj, təhqir və təxribat dalğası davam etməkdədir.

Göründüyü kimi, milli hərəkat bir-birinə düşmən olan güclərin birləşdiyi nöqtədir. Azərbaycan milli hərəkatı hamının şeytanıdır və indi hamı ona daş atır. Azərbaycan milli hərəkatına daş atmaqla, özlərini daha çox “vətənpərəst”, “irançı”, “demokrat”, “modern” və “mütərəqqi” olaraq hiss edirlər. Azərbaycan milli hərəkatını doğru başa düşüblər. Azərbaycan milli hərəkatı cəhalətin, xəyanətin, istibdadın, zülmün, hər cür qeyri-insaniliyin, faşizmin, şövinizmin, geriqalmışlığın və yoxsuluğun “şeytanıdır”.
Güney Azərbaycan milli hərəkatı gerçək azadlığın, ədalətin, demokratiyanı n və insan haqlarının cisimləşmiş halıdır. Onu şeytanlaşdıraraq, haqlı şüarlarını əlindən ala bilməzlər.

Milli hərəkat bu mərhələdən də güçlü, başarılı və qazanclı olaraq çıxacaqdır. Çünki milli hərəkatın heç bir şüar və söyləmi radikal deyildir. Güney Azərbaycan milli hərəkatının məfkurəsi demokratiya, insan haqları və hüquq əsasında formalaşmışdır. Azərbaycan xalqının başqa millətlərin torpağında gözü yoxdur. Azərbaycan xalqı başqa millətləri təhqir eləmir. Azərbaycan xalqının imperiyaçı fikir, duygu və iradəsi yoxdur. Azərbaycan xalqı özü özünü idarə eləmək istəyir. Daha başqa bir kimliyin idarəsi altında yaşamaq istəmir. Bu düşüncənin harası radikal, fanatik və faşist mahiyyətlidir?! Buna da haqqı vardır. Milli şüar və söyləmləri şeytanlaşdıraraq, Azərbaycan xalqının bu haqqını heç kimsə əlindən ala bilməz. Güney Azərbaycan milli hərəkatını yox etmək projesi nəticə verməyəcək. Üzüqaralıq isə qaranlıq otaqlarda Güney Azərbaycan milli hərəkatını yox etmək istəyən güclərə qalacaq.
Arif Keskin
Bu yazı hörmetli Mesiha Muhemmedi terefinden Azerbaycan grafikasına uygunlaşdırılmışdır. Mesiha Bey sonsuz sayqı ve teşekkürlerimi sunuram

Bulut 15.10.2009 , Milli-Hərəkət Istiqlal yolunda!

Sovet-İtiffaqi dağılandan sonra Azərərbaycanın iki parçaya bölünən xalqı 1990-ci ildə, ilk dəfə əsrlər ayrılıqdan sonra sevindi və illər arzuladığı vətənin birləşməsinə ümid ilə inandi, lakin bu sevincin ömrü az oldu və düşmənin illər bu gün üçün çəkdiyi çirkin palnlar gündəmə gəlib,Quzey Azərbaycan Türk xalqıni təkcə müharibə ilə yox,bəlkə ağır iqtisadi təzyiqlərə məruz qoydular!
Abraham Maslov (1) Ehtiyac piramidində ictimai inkişafi belə deyir; ilk öncə insanın ibtidai (baziz) istəkləri təmin olumalıdir ki, sonra ictimai inkişafin mərtəbələrinə ucalib qalxa bilər!
Pizxaloq Maslovun sadə və dərin mənali olan bu elmi-bəyani öz həqiqətin Azərbaycanda göstərdi, nəhayət Quzey tərəftə gedən müharibə və hər iki tərəfdə olan iqtisadi-siyasi yoxsuzluq, illər birləşmə arzu və həsrətində olan Azərbaycan xalqın birlik yolundan azdırdı. Başlanan yeni bu ayrılıq dövran təkcə Azərbaycan Türk xalqının adi insani yox, bəlkə coxlu öndə gedən Azərbaycan siyasi ellitəsin qəfildən tutdu. Maskva hakimiyyətinin siyasi Repressionun (təzyiq) qoyduğu dərin iz, bəhrəsin göstərdi, elə ki , yeni meydana çixan siyasi qüvvələr müxtəlif daxili və xarici təzyiqlərə məruz qaldılar.Zəngin neft və qaz yataqların olmasi Azərbaycanda, yenə de azadlıqın əldə edən Azerbycan xalqının başına bəla oldu, nəticədə istiqlal bəyannamənin mürəkkəbi qurumadan, Azərbaycana yeni və tanınmamış istismarçi dövlətlərin nümayəndələrin axıni başladı.
Bu dəfə burunlara eşək dağlanmsi iyi yox,həqqqətən kabab iyi getmişdir!
Dağlıq Qarabağda gedən müharibə şəraiti və iqtisadi-siyasi çatışmamazlıq Quzey Azerbaycan xalqın katastrof ilə üzbəüz qoyur.
Çoxlari hələdə elə bilirlər ki, müharibəni yalnız Russlar və Ermənilər yaradıblar və başqa xarici keşfiyyat orqanlarının bu murdar işdə əli yoxdur?!niyə ki yox?Amma bəzilərə həqiqəti bilib və inanmaq ağır gəlir!
Məgər regionda güclü Azərbaycanın yaranmasın istiyən vardımı? Bəlkə İran, bəlkə Qardaş diyən Türkiyə, bəlkə Amerika və ya onun müttəfiqləri, yoxsa siyasət aləmində coxlu müəmmalı maraqlar əl-ələ verib və bu ədalətsiz savaşi senariyo olaraq heyata keçirildi?
Məqalədə Türkiyə Hakimiyyətindən əgər ad gedirsə, bu tənqidi baxışlar Türkiyədə yaşayan Türk və başqa etnik xalqlara aid olmur. Biz Azərbaycan və Türkiyəni qonşu olaraq, dost və qardaş müstəqil ölkələr kimi taniyib və bir birinin daxli işlərinə qarışmadan, daha çox güclü mədəni və ictimai -iqtisadi münasibətlərin güclənməsin alqışlayib dəstəklirik. Burda əsas Türkiyənin Azərbaycanda 1990-ci illərdən bəri apardıği səhv siyasətə işarə edib və qısa aydınlıq gətirirəm, əlbəttə bu araşdırmani necə qəbul etmək, hər oxucunun öz qəzavətinə qalib .
Amma əsas qalan mətləbə qayıdıb dəvam edək,.
Necə ki bilirik və hər kəsə aydındır,Quzey Azərbaycanda sovet-ittifaqi dağılana qədər Maskva sistemi nefti istismar edirdi, sovet-ittifaqi dağıldıqdan sonra bir tərəfdən Azərbaycanın yeralti sərvətlərinin istismarin gözləyən dövlətlər,digər tərəfdən ölkəmizin coğrafi baximdan isitratejik önəmli regionda olan şəraiti, Azərbaycanın başına bəla olub və siyasi-ictimai bütövlüyunə mane törədib,and içən düşmənləri torpaqlarimızin coğrafi baxımdan parçalamaqa qərara gətirdi!
Güclü və müstəqil Quzey Azərbaycan olmasi, təkcə Qərbi istismarçi dövlətlərəi rahatsız yox, bəlkədə iki yaxın qonşu dövlətlərə yuxunu həram edir. Elə təsadüfi deyil ki, Azərbaycanın adı dünya üzrə Quzey sözü olmadan BMT-nin listində müstəqil dövlət kimi qebul olunur(birləşmiş Millətlər İttifaqi). Egər Quzey Azərbaycan adı ilə tanılsaidı, avtomatik olaraq Güney Azərbaycan qısa zamanda istiqlal yolund çoxlu məsfəni çətinlik olmadan getmışdir, amma təəssüflər olsun ki, yənədə dünya siyasəti Azərbaycanın maraqların tapdalıyıb və danmaqa qərar verdi.
Bu mürəkkəb siyasət təkcə dünyanın super ölkələrinə yox, həmiçin Tükiyə və İran ölkələrinin marqları ilə üst-üstə düşüb uyğun gəldi.
Amma niyə Türkiyə və İran siyasi sabitliyə Quzey Azərbaycanda razılaşmadılar,axi biri zahiri dildə qardaş deyib,o birisi isə müsəlman qardaşi kimi özün tandir,bəs hansı müştərək nüqtələrdə bu iki qonşu ölkə arxada illərdir razılıq əldə ediblər?
Mürəkkəb suallara cavab vermek üçen, məcburam Quzey Azərbaycanda gedən gərgin siyasi-ictimai proseslərə aydınlıq gətirər.(istiqlaldan sonra)
İran Fars faşist və şovinizm dövləti cox aydındır ki, Quzey Azərbaycanın müstəqil şəraitindən vəhşətə gəlib və milli hərəkətin güclənib sürətləşməsindən güneydə qorxur və çox yaxşi bilir ki, qısa zamanda İranin ərazi bütövlüyin təhlükədədir.Beləliklə gənc Quzey Azərbaycanın müstəqil hökumətinə açıq və aydın taxribat törədib və manelər yaradir.
İranın parçalanmasi və Güney Azərbaycanın müstəqil olmasi yalız İrani yox, bəlkədə məntəqənin coğrafi quruluşuna sürətlə istər istəməz təsirin göstərir, ona görə zahirdə qardaş olan Türkiyə bu dəfə İran qeder görünməsədə Güney Azərbaycanın yaranmasına müxalifdir və hec zaman olubdur ki,Türk cümhüriyyəti qurulandan sonra bir dəfədə Güney Azərbaycanın Türk xalqının haqqındən müdəfiə edə? Yoxsa gün bu günə qədər Fars rejimilə six əməkdaşlıq etməyibdır? Hec özümüzdən soruşduqmu ki,bəs əgər Quzey Azərbaycan Güney tək İran tərkibində olub və 9 milyon tale bizim tək olsaidi,görən bizə yənədə qardaş deyirdimi?
Bundan əlvə Türkiyədə 80-inci illərdən bəri Kürdlər və PKK Kürd Qiriliya orqanizasiyasi silahli terror və mübrizə yolula bağımsız Kürdistan yaratmaq istəyir və əgər İran dağılırsa, İranda Kürdistan yaranıb və etnik Türkiyə ölkəsi İran kimi dağılmaqa məhküm olacaq.
Həmin əsasi illətdərə görə Türkiyə hakimiyyəti 1945-46-ci illərdə və bu gün İranda Güney Azərbaycanın yaranmasından bərk vəhşətdədir! Rıza Xan quldur və Ata Türkün daha çox dostluq əlaqələri varidi ta Məhəmməd-Əmin Rəsulzadə ilə və hətta Türkiyədə qalmağa belə razılıq vermədı! Yox dostlar bunlar yalan deyil və İstalindən qorxmasi bəhanədir,cünki İstalin Məmməd-Əmin Rəsulzadəni şəxsən İstalinin özü Bakidan Maskvaya gizli qaçıdır və nəhayət necə müddət yaninda saxlıyandan sonra gizli Finlandiyaya getməyə yardım edır!
Yox inamıram? Axi niyə?məgər həqiqətlərdən danişmaq o qədər çətindir?
Bunlari düzgün öyrənmək üçün Tarixə müraciət edin və ordan ıyrənin ki,1920-ci illərdə nələr olub və Tələt Paşa və Nuru Paşa və böyük Ənvər Paşa kimidirlər və onlarin münasibəti Ata Türk ilə necə olub və hansı dəhşətli şəraitdə yaşayıb və niyə Türkiyədə ölümə məhkum olmuşlar və nəhayət sürgündə daşnakların əlilə terror olunurlar və Ənvər Paşa Orta Asiyada şəhid olur?
Niyə bizlər bizə aid olmuyan şəxsləri pərəstış edirik? öyrənmişik,ya gərək Lenin,Marks.İstalinləri avtoriter edib pərəstiş edək,yada tariximizdə tarixi saxtalaşdıran Şəxslərdən ulu-öndər yaradib,xalqımıza öz əlimiz ilə Diktatorlar yaradaq! Bəs bu abirsiz işlər niyə bizim ölkələrdə olur? Bir az qiraq gətsəmdə məqalə uzanır və problemlər qarışır,yaxşı dir mövzuyə qayıdım.
Təəssüflər olsun ki, çoxlu Azərbaycanlılar ya Türkiyəni İran kimi bir etnik ölkə tanımirlar, yada həqiqəti danib, qorxurlar.
Türkiyədə Türk xalqının olmasın nəzərə alsaq,artıq bir əsrdir Müxtəlif etnik quruplarin şəxsləri dövlət başında olublar və Türkiyədə siyasi-ictimai reformlar müxtəlif sahələrdə dondarılmiş və bu çagdaş dünyada böyük problemlər Türkiyə dövlətinə yaradıb.Nümunə olaraq din məsələsi və xalqlarin mədəniyyət və ictimai-siyasi problemləri.
Baxmayaraq ki, Quzey Azərbaycanın 25 faiz torpaqi əldən gedib və ictimai-siyasi böhranda yaşasada, qardaş Türkiyə dövləti bu gərgin şəraitdən yaxşı iqtisadi istifadə aparır və mədəni əlaqədən çox iqtisadi maraqlarin güçləndirır.
Bəzi Türk siyasətçilərinin təxribati qaranlıq əllər ilə idarə olumuş və dünya üzrə görünməz siyasi zərərlər gənc Quzey Azərbaycan hakimiyyətinə birinci müstəqilik gündən bəri vurur.Maraqlı budur ki,öz ölkəsində seçkilərdə 5 faiz səs gətirmiyən Bozqurt partiyasi Quzey Azərbaycanda xarici kəşfiyyat əllər ilə göclənir və hətta İskəndər Həmidov 1992-ci ildə Daxili-İşlər naziri olarkən, Bozqurt şəklini başının üstünə vurub,Türk muxbirlərinin vasitəsilə müsahibə verır və bu mənfi təsirat bağışlayan interviyu dünyaya yayillar!
Habelə artiq öz ölkəsində illər qadağan olub və bakanlar əmrilə dünyada faşist adlandırıb və pis ad çığardan Boz qurt partiyasi Azərbaycanın sadəlövh və siyasətdə təcrübəsi olmuyan şəxslərəin başına bəla olub və Azərbaycan ictimaiyyətini dünyada faşist tanıtdır.Türk bakanlari özləri inamıyan Türk-Dünyası xəyal olaraq noxud kimi ortamıza dığırlayıb və bizim başımızı məşğul edib,yalız iqtisadi maraqların güdürlər!
Birinci Qarabğın müharibəsi ki, çiban kimi xarici əllər ilə yaranır, siyasi-ictimai içəri gərginlik neftin istismarina rahat izin verməyir və nehayət sakitlik şərait yaranmaq üçün Azərbaycanın seçilmiş prezidenti Abülfəzl Aliyev hakimiyyətdən uzaxlaşmaqa məcbur olur!
Təbii ki Türkiyə dövlətinin bu prosesdə əli olub və müəyyən qədər yaranan puçlarda payı var.
Amma Güneyin qorxusu hələ aradan getmıyib və bunun üçün Azərbaycanın müstəqilliyin istəmiyən Dövlətlər hazırlq görüllər və budəfə İnternasionalizm Kommunist və İslamist yox, xəyali Turanizm bayraqın yeni ayaq tutan Azərbaycanli gəncin əlinə verirlər ta həmişə oluğu kimi öz müqəddəratindan uzaqlaşa və cümlə Azərbaycanın müstəqil bir dövlət və millət olma prosesi , geriyə düşə cünki, bu en gözəl plandir ki,öz mənafeın təhlükədə görən dövlətləri razılaşdıra.
Burda çoxlu faktlar gətirmək olar,lakin bunlari nə qədər uzadırsan,rezin kimi uyanar!
Amma əsas nədən bəhs edirik?
İstiqlal Güney Azyərbaycanda kimin istəyidir və bu yolda bütün daxili və xarici təzyiqlərə baxmayaraq, hansı başarılar əldə etmək istəyir?
Qısa sözlə desəm,hər xalq öz mədəniyyət və adila tanımaq istəyir və hər xalq öz mənliyin qoruyub, yaradmaq və inkişaf etmək istəyir, bu tarixin prosesidir və dünyanın əksər xalqlari istiqlal prosesin sona vermışlər və ancaq istiqlaliyyəti əldə etdikdən sonra indiki modern dünyada qonşu xalqlar ilə sülhdə və bərabərlikdə yaşayıb,hətta qarşılıqlı dostluq prensiblərə dayanaraq, müxtəlif ittifaqlar yaradıb iqtisadi-siyasi problemləri birlikdə həl etməyə çalışıllar.
Güney Azərbaycanın istiqlalin yolunda fəaliyyət edənlər nə fanatikdirlər və nə bu yolda yorulub qaliblar,cünki özünə qaçan yorulmaz və istiqlalçilar öz millətinin müqəddəratina qulluq edirlər. Və Əks solçu və paniranizmlər ki, hətta iranda belə Maskva və Çin saatları ilə yatib oyanırdırlar və 1979-ci illərdən sonra indiki tək geridə qalmış İrana müxtəlif sosializm plani tökürdülər,ayıq istiqlalçilar bütün ictimai-iqtisadi və milli problemləri gözəl anlayib,səbir ilə xalqın yuxua qalan bəzi ziyalıların oyanmaqların yolunu gözləyirdirlər!
Ancaq bəzilərinə Sovet ittifaqinda yaşamaq və o quruluşu təcrübə etmək, dərs olmadi,və yenidən Qorbaçovun Prestorika və Qlaznost reformlari başlarkən, ictimai-siyasi xəstəliklərinə sanki dərman tapiblar,nəhayət Sovet-ittifaqi dağılana qədər, istər qurbətdə istər isə vətənin icində Qorbaçovdan və onun yeni reformlarından mübahisə edib,milli hərəkətdən xəbərsiz qalıb və xəyallarda yaşayıb, ölü Maskva siyasətinin yenidən yaşamasına ümid bağlırdılar.
Sovet-ittifaqi dağıldıqdan sonra illər bəzi bu ümidsiz siyasilar ruhi xəstəlik tutmaqa məruz qalıb və hətta bəzıləri özlərin öldürməyə belə qərar verdilər.Maraqlıdır ki, Sovet-İttifaqind yaşayan insanlar belə kimsə bu ruhi xəstəlikdən tutmadı!,məgər insan bu qədər fanatik olarmuş??!!!amma o zamanlar nə fanatik islamçılar varıdi və nə gözə gürünməz pantürklər!
2000-ci ilin əvvələrindən solçu və bəzi İrançi soydaşımız salana-salana milli hərəkətə qovuşsalarda,bunlarin içində bəziləri yalandan millətçi adıla təxribat və siyasi terror ilə məşğul olmuşlar!
Misal olaraq,yadima gəlir ki, Aciq- Söz saytinin məsullarindan bir İran Fars Şövinizm Dövlət ilə mübarizəni buraxıb, illər Milli-Hərəkət yolunda fealiyyət edib və zəhmət çəkən Dr.Qəravi bəyə səviyyəsiz latayır yazib və şəxsi CIA məmuru şayiəsin yazıb və bu cəfəngiyat ilə məşğul olur.Hətta bu cənab Atropat dərgısində belə yazir ki,gərək Quzey Azərbaycan İrana yapişa, cünki iranda yaşıyan Azərbaycanlıların sayısi coxdur!
Gülünc və səhv İran və Russ siyasətçilərindən mirasa qalan terror əmmlləri hətta bu yaxınlara qədər davam edir,ele ki, neçə ay bundan öncə öz həm düşüncəliə olan və illər sürgündə yaşıyan Sirus bəy Mədədiyə siyasi terror təziyiqi çoxaldir, və təəssüflə hətta Günaz TV vasitəsilə Sirus bəyi məhkəməyə cəkirlər ta sadəlövh dinləyicini aldadıb və özlərin Azərbaycan qayğıkeşi kimi tanıtdiralar! 1930-ci illərdə Maskvada gedən məhkəmə tamaşalarin yadıma salıram!
Maraqlıdır,neçə həftə bu siyasi məhkəmənin üstündən keçməmış,çal çağır kimi,artıq Demokratıyadan sui-istifadə edən cənablar Günaz TV-ni öz meydanlarına çevırıb,və demaqoq kimi bu dəfə xalqı aldadaraq,aylar gah Ələminı qəhrəman göstərib,və az sonra Mir-Hüsseyn Musavi cənablarin iranda seçılən prezident kimi və bir Azərbaycanlı kimi xalqa tanıdırib və nəhayət bu günə qədər Səbzlər hərəkatin dəstəkləməyə çağırıb, xalqi qandırmaqa çalışırlar!Bəlkə yənə bu qəhrəman Azərbaycan xalqı İrani azadlıq yolunda tək qoymuya!
Şərq ölkələrdə sarı rəng azadlıq səmbolidir və qərbi inkişaf tapmış ılkələrdə yaşıl rəng,amma İran yənə daliya qalmiş,axi yaşıllar Almanıya və Fransıyada 1980-ci illərdə reformlar əldə ediblər və artıq məçlısdə 5 faiydən cox səs gətiriblərçbəs İran niyə gecışmış? Eyb eləməz,Atom bombasındada gecışib!
Aman Allah,ya tanrim yardim et!!
Bulardan Sual etməlıyəm ki,ay əziz dost kimi aldadırsan?Necə olur sizinlə illər bir cəbhədə fəaliyyət edənə xəyanətkar adlandırıb və xalq-məhkəməsində cəzalandırmaq istəyirsiniz amma cinayətkar və xalqın gənclərin qətlə yetirən cənablardan Demokrat yaradıb xalqa rəhbər kimi tanıtdırmaq istəyirsiniz ?
Bəlkə buda Maskvadan öyrənən siyasi terroçu texnikidir ki,gah insanları susdurmaqa məruz etmək istəyirsiniz,gahən cinayətkarlar töbədən sonra ali məqamlara qoyursunuz?
Yox dəyərlı soydaşlar bu səhv hərəkətlərin bazari Aərbaycanda bankrotdu və bu terror hərəkətlər ancaq Fars və Russ Şövinizm siyasi bazarlarinda mümkendür!
Sizlər niyə əsas düşməni buraxib,Azərbaycan xalqınin övladların əzmək ilə məşğulsunuz?
Yox dostum bu metod səhvdır,çalışın bu səhv və siyasi-milli hərəkətlərə aid olmayan əməlləri tərgidin,bu mənim sizə söydaş olaraq dostluq təklifimdir.
Xaricdə və daxildə İstiqlalçilar hansı fəaliyyət ilə məşğuldurlar və bu yolda nə əldə ediblər?
Tələblərimiz həddi yoxdu, amma gördüyümüz işlər təəssüflə cox az və gözə görünməz,cünki hələ müstəqil bir ölkə və Dövlət olmamışıq.
Buna cavab verməyə bəlkə kitablar lazımdi yazıla, amma muxtəsər və qısa olsada, qələmə gətirmək məqsədə uyğundur.
Azərbaycanın Milli-Hərəkət ilə məşğul olan soydaşlarımız yaxşı bilirlər ki, hansı form və səviyyədə xaricdə istiqlalçilarin geniş fəaliyyətləri olub.Azda olsa Azərbaycanın xaricədə yaşiyan soydaşlarımızi öz Milli-Hərəkətlərinə maraq göstərməsində və aktivləşdirmədə nailiyyətlər azda olsa əldə edib.
Müxtəlif dərnək və ocaqlarin yaranmasi və Azərbaycan Fedrasiyanin birləşməsində,istiqlalçilarin səyi və calışmaları hər kəsə aydindır.Müxtəlif Beynəlxalq və siyasi-ictimai təşkilatdara müraciət deib,Azərbaycan Türk xalqının haqlarının tanıdıb və siyasi-ictimai sahədə Demokratik qüvvələrdən mədəni yardım istəmək.
Russ və İran Rejimlərinin cinayətkar olduğun aydınladıb və Demokratik ölkələrdə bu cinayətkar sistemləri tanıtdırmaq.
Xaricədə yerləşən İran adlanan yerin və habelə Russ və Erməni Dövlətlərnin elçiliklərinin önündə etraz mitinqləri keçirmək.
Xaricədə DAK və başqa Təşkilatlarin çoxi İstiqlalçilarin səyilə olub və hətta belə Günaz TV ki , bəzi millətçi donun giyənlərdə ordan çağırıb və bağırıllar,istiqlalçi və xalqını sevər şəxslərin səyi ilə yaranıb.
(burda DAK və Günaz TV nin mənfi və müsbət işlərindən ad aparmıram,amma təcrübə öyrənən bir TV və Diyaspora ücün işlərin alqışlayıb və daha keyfiyyətli proqramlar gözləyıb və fealiyyətlərin güclənməsin arzu edirik və yardimçi olmaq borcumuzdur).
Ehtıyac görmürəm cox misal gətirəm,cünki tələblərimiz çoxdur və etdiyimiz iş az,ancaq fakt budur ki,bu gün Güneydə gedən proseslərin coxun istiqlalçi düşünən və fəaliyyət edən soydaşlarımız istiqamətləndirib və bu cox sevindrici haldır,yoxsa bu yaşıllar hərəkatinda gənclərimiz güdaza getmışlər!
Azərbaycan Türk xalqı barışsevər və sülhpərvər mədəni bir xalqdır və ədalətı təkcə özünə yox,bəlkə bütün insanlara soyundan asılı olmuyaraq istəyir .Real düşünən istiqlalçilar fanatik deyillər və real düşünüb əməl deirlər və hec zaman yaşadıği xarici ölkələri Güney Azərbaycana misal gətirmirlər,cünki bu mədəni ölkələr 100 illərdi biz getdiyimiz tarixin prosesin dalda qoymuşlar və bizə başqa xalqların ölkələrində misali aid olmur. Maraqlı qərbin ictimai problemlərindən solçu soydaşlarimız gözəl başa düşürlər. gah Kommunizmdən və gahən yeni Qolobal sözün dilə gətirmək bizim nə toplumə və nə özümüzə yaraşmir. Biz Azərbaycanlılar ibtidai və sadə sözləri hələ başa düşmürük,biz öncə Xalq, Haq, Birlik,Patriot,Vətən,Bayraq,Dövlət, İstiqlal və çoxlu bunlara uyğun gələn sözlərin məfhumun öyrənməyinə çalışırıq ,sonra vaxt olursa, mürəkkəb sözlərəi öyrənnik.
Və Vətənimiz Güney və Quzey Azərbaycanda hansı ictimai-siyasi quruluş olmalıdir?
1.Quzey Azərbaycanın istiqlalının güclənməsi və işğal olunan yerlərin azadlıqın və yenidən ərazi bütövlüyün bərpasın.
2.Quzey Azərbaycanda Milli-Süurun daha güclənməsin,cünki Güneyin istiqlal yolunda hər sahədə ilk Quzey Azərbaycanın yardımına ehtiyacımız vardi.
3.Güneydə gedən Milli-Hərəkətin ziyalı və gənc(tələbə,işçi) əlilə ictimada gücləndırıb və kütləvi xalqımızi istiqlal yolunda səfərbər etmək.
4.Güney Azərbaycanda Demokratik və azad bir Dövlət yaratmaq və azad Demokratik ölkədə əksəriyyət Türk xalqının və azında olan başqa etnik quruplarin bərabər hüquqa malik olmasi Güney Azərbaycan Dövlətinin hüquq çərçivəsində.
5. Siyasi-İctimai reformlarin Demokratk istandardlara uyğunlaşdırmaq və onlari gərçəkləşdirmək.
6.Bütün qonşu və Demokratik Dövlətlər ilə mədəni sahələrdə dostluq münasibətin yaratmaq.( ictima-siyasi və iqtisadi əlaqələr)
7.Güney Azərbaycanın Partiya və siyasi-ictimai təşkilatlarına azad fealiyyətinə şərait yaratmaq.
8.Dini Azadlıq bütün etniklərə və dini siyasətdən ayırmaq.(layistik)
9.Təhsilin pulsuz olmasi və orta məktəbın məcburi öyrənməsi.
10. Azad iqtisadiyyat və içtmada müxtəlif sosial reformlarin heyata keçirilməsi.
Təbii ki, bütün bu sosial və ictimai problemleri aradan qaldırmaq və reformları gərçəkləşdirmək,ancaq savadlı və təcrübəli alimlərin əlilə araşdırıb olacaq.
Azərbaycan Türk xalqınə inanmıyan və xəyalda olan ümidsiz soydaşlara qısaca açığlamaq lazımdir bilələr ki,hansı Milli-Hərəkət də istiqlalçilar iştirak edib və xalqımizin gücü və iradəsilə gərçəkləşdirməy çalışırlar.

1.Abraham Maslov(1 April1908 ildə NEW YORK da anadan olmuş və 8 Yuni 1970 dä Californizada ölmüş)Dr.Pr Amerikali Pizixoloq və tanimiş sosialog
2.İskəndər Həmidov Azərbaycanin 1992 ildə Daxili işlər Naziri və Bozqurt Partiyanin başqani
3.Abülfəzl Aliyov.Azərbaycanın Xalq cəbhəsinin yaradani və ilk Prezident 1992-ci ildə sovet-İttifaqindan sonra

Arif Keskin, Aydın Bey Tebrizlinin Yazısı Haqqında Kiçik Notlar

Aydın Bey Tebrizlinin yazılarını hemişe izeleyrem ve elime çattığı qeder ile de oxuyram. Oxunulması lazım olan qelemlerimizden biridir. Aydın Be Tebrizli’nin “ Puloralizim Gözel Bir Şuar Yoxsa Bir zeruret” başlığını daşıyan son yazısı da diqqet edilmesi lazım olan bir yazıdır. ( http://www.oyrenci.com/Articles.aspx?articleId=2177). Aydın BeY Tebrizlinin yazısında vurqulanan meqamların çoxu doğru olsa da meselenin ortaya qoyuluş biçimi mubahiselidir. Aydın Bey yazısında İstiqlal ve federalizm mequlesine bir qurtuluş mubarizesi içinde taktiksel bir zaviyeden baxraq, her ikisinin de önemini, lazimliğini ve milli mubarezede her iksine de ehtiyaç olduğunu belirtmiştir. buradan yola çıxaraq istiqlalçı ve federalistlerin qarşılıqlı olaraq bir birini yanlış ifadeler ile mütehhim elemelerini de xetalı bir veziyet olaraq göstermiştir. Aydın beyın bu fikirlerini teid etmemek olmaz. Ancak bir noqtenin noqtenin ışıqlanmasını zerüri olduğuna düşünürem.
1- Sosyolojik (camie şenaxti)bir zaviyden baxarasaq da heç bir fikri cereyan bu rahatlıqla yox edilemez. Totalitar rejimler bele bunu bacaramadı. Feqet o fikrin tesir daresi azaltılabiler. Bu veziyette nisbi bir durumdur. Çünkü fikirlere yene münbit bir şerait tapdığında yeniden güçlenebilerler. Yuxarıdaki fikirler esasında baxarsaq istiqlalçı ve federalistler olaraq istesek de bir birimizi yox edebilemeyeceyimiz aşıkardır.
2- Milli hereketin içinde fikir ferqlilikleri servet ve zenginlik sayılabiler. Hereketin böyümesine imkan yaradar. Ferqli fikirler toplumun ferqli laylerine girdiği üçün milli hereket içinde düşünce ferqliliği, bizlere toplumun bir çox laiyelerine girebilme şansı ve imkanı vermektedir. Üstelik ferqli fikirlerin olması milli hereketin oyun sahesini artırır.
3- istiqlalçılığın varlığı milli hereket içindeki diğer düşüncelere daha çox oyun ve hereket qabiliyeti vermektedir. Neceki bütün hereketlerin motoru ve dinamizmi o axımın “radikaları” olar ancak müzakere masasına ılımlılar(mutedil ) oturar. Ilımlılar her zaman radikalleri günahlandırallar ancak yene de radikalların açtığı cığırla da gederler. Burdaki radikalizimden meqsed şiddet ve xuşunet baş vuranlar değil belke bir fikri axımın içinde en köklü değişim isteyen gruplardır.
İstiqlalçılar Milli hereketin içinde fikri olaraq en inqilabi güçdüller. Onların istekleri; İran, bölge ve dünyaya göre radikal sayılabiler. İstiqlalçılar fikri inqilabı(devrimci) emeli olaraq muhafızekardırlar. Federalistleri ise fikri olaraq muhafizekar emelde ise inqilabi olmaq isteyıller. Milli hereketin temel tenaguzi ise ele buradan başlayır. Bu tenaguz ise milli hereket içinde harmoniyi xerab eleyır ve istenilen netice alınmır. Milli hereket içindeki gruhlar özlerini istiqlalçılar ile hmaheng elemediler. Onların yarattığı şeraitten nehayet istifade etmeye çalışmalıdır. Bu olmazsa heç bir şey alınmaycaqtır. Nece bezi gruhlar; son prezedent seçkiler sonrasında, özlerini istiqlalçılar ile hemaheng eleyebilmedikleri üçün, bütün cehtlerine baxmayaraq heç bir netice alabilmediler. Milli hereketteki bezi güçler istiqlaçılıq veya “ baki-tebriz.ankara-Bizlere hara farsa hara” kimin hedefler ve şuarlar olmazsa milli hereket daha çox böyüyer iddiasındadırlar. Bu da doğru değil. Yuxarıda belirtildiği kimin istiqlal kimin radikal görsenen söylemler(gofteman) milli hereketin oyun sahesini daraltmır tam tersine genişletir. Milli hereket içindeki mutedil güçler bunu istifade etmeyı başarmıllar. İstiqlalçıların yaratığı şeraitten istifade ederek bir cereyan yaradbilmirler ve sonrada istiqlaçıları günhalandırırlar ve hetta tehqir eleyırler.
4- Fedralistler olmazsa milli herekette böyük bir zeyifleme veyae çöküntü olmaz. İstiqlalçılıq söylemi olmazsa milli hereket çöker. Bu gerçeği istiqlalçı olmayan bütün quvveler diqqete almalı ve bunu bir fürsete çevirmelidirler.
5- Fedralistler heç bir zaman milli hereketin itimad ve güvenini qazanmaq üçün çalışmadılar. Milli hereketin böyük bölümünde fedralistlere yönelik böyük şubheler var. Bir çox insan yanlış olaraq onları milli hereket içinde görmür ve onlardan danışanda doğru olmayan “ kor-komünist” ve “tude” kimin sözler istifade eleyırler. Bu heç de doğru olmayan bir veziyettir. Burada feqet federalistler günahkardır demirem. Milli hereket içindeki diğer gruhlarında böyük xetaları var..ancaq fedrralistler de diğer gruhların itimadlarını qazanmaq üçün heç iş görmürler.
6- Görüldüğü kimin istiqlalçı ve fedralistlıq meselesi sade taktiki bir ixtilaf değil. Danışılması gereken çox meseler var burada.Meseleni sadeleştirerek bir netice alamıyacağımız açıqdır. Burada esası bir sual hele yerinde durur. “ Azerbaycan üçün yaxşı olan nedir?” esası bir sualdır. Gelin bunu mubahiseye açayın. Milli hereket, Azerbaycan üçün en yaxşı olan hedefi axtarışı neticesinde ortaya çıxmıştır. Azerbayacn üçün en doğru ve yaxşı yol özü özünü idare etmesidir. Bu cümele öz muqedderatını teyin etme haqqı kimin huquqi terimlerden ferqli bir müstevide mubahise edilmesi gereken bir meseledir. Önce yaxşı ve doğru olan hedef seçiler sonra ona geden yollar axtarışına girişiler. Menim dile getirdiğim sual felesefi, siyasi ve tarixi niteliği olan ve her tür günbirlik meselerlerin üstünde olan bir meseledir. Biz bu suala cevab vermediğimiz sürece yolumuzu görebilmerik. İstiqalçılar ve diğer gruhlar arasında esası ferqin qaynaqı da burasıdır. Onların bu suala cevabları, kimin göre sade olsa da, bellidir ve ancaq bezi gruhları bu suala cevabları belli değil. Bir xalqın qederi, bu qeder talihyüklü bir sualın cevabını veremeyen axımlara buraxılamaz. Biz Azerbaycan xalqı ile oynamaq istemiriqki. Onların qurtuluşunu axtarırıq. O essaı sula cevab veremeden bir xalqın qurtuluşundan behsedilemez.
7- Milli hereket içinde bugüne qeder ciddi mubahiseler yaşanmadı.Biz heç bir meseleni enine boyuna müzakere edebilmedik. Fikir mubahiseler yerine ittihamlar atıldı. İndi milli hereketin içinde bir çox insanın şucaeti öldürüldü. Bir çox insan indi abrısının qorxusundan danışmır. Bizim milli hereketimize bir az qorxu hakimdir. Bu qorxunun qaynağı belli ceryanlar içinda yuva qurmuş , utanma duyqusu olmadığı ağzına geleni danışa bilen sayılı çox az olan lompen varlıqlardır. Bizim milli herekette çox mesele danışılmır. Bir çox tabular var onları yıxmalıyıq. Danışmalıyıq. Yunu Bey Şamlının dile getirdiği demokrtaik tenqid ilkesi çerçevesinde medeni siyasi bir uslub ile mubahise etmeliyik. Bu bir mecburiyet. Meseleleri donduraraq birlik ve beraberlik olmaz. Yapay(saxtegi) birliğin ömrü ilk toplantının sonuna qederdir. Düşmen mubahisden qorxar. Ciddi, derin ve ilkeli mübahiseler düşmeni sevindirmez. Bugünkü lal ve sssiz bir ortam düşmeni daha çox sevindirer.

DAK Guneyle bagli Toplanti kecirdi

DAK güneyli ziyalılarla birlikdə Güney Azərbaycan mövzusunda dəyirmi masa keçirdi Müəllif: DAK www.d-a-k.org Sabir Rüstəmxanlı: “Biz Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında, lobbiçilik işinin qurulmasında əməkdaşlığımızı gücləndirilməli və birgə hərəkət etməliyik” Rza Bərahani: "Mənim üçün Azərbaycan həyat deməkdir" Əjdər Tağızadə: “Biz müxtəlif düşüncədə olan insanlarla dialoqda maraqlıyıq” Oktyabrın 7-də "Ambassador" otelində DAK ABŞ, Kanada, Almaniya, İsveç və İngiltərə gələn qonaqlarla birlikdə Güney Azərbaycan mövzusunda dəyirmi masa keçirib. Tədbiri DAK həmsədri Sabir Rüstəmxanlı açaraq bildirdi ki, güneyli ziyalıların səfərində məqsəd onları Azərbaycanın müstəqillikdən sonrakı uğurlarıyla tanış etməkdir: "Bununla həm də müstəqilliyin verə bildiyi bütün dəyərli hissləri göstərmək istəyirdik. Digər məqsədimiz isə müxtəlif ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı ziyalıları diasporumuzun təşkilatlanması işinə daha da səfərbər etməkdir. Biz də DAK olaraq, bu məsələnin beynəlxalq səviyyədə qaldırılmasına çalışırıq. Elə ABŞ, Belçika, İsveç, Avstraliya, Rusiya, Ukraynada keçirdiyimiz bütün tədbirlərdə və görüşlərdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə yanaşı, Güney Azərbaycan problemini də qabartmışıq. Eyni qandan, millətdən olan insanlar müxtəlif düşüncədə, ideologiyada ola bilər, hədəflərimiz də ayrı ola bilər. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, biz Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında, lobbiçilik işinin qurulmasında əməkdaşlığımızı gücləndirilməli və birgə hərəkət etməliyik. Zaman bizim bir yerdə olmağımızı tələb edir".
...
yazının devamı: http://www.d-a-k.org/index.php?option=com_content&task=view&id=2727&Itemid=1

Arif Keskin, Gulamrıza Emanı Haqqında Ürek Sözlerim

Gulamriza Emanı İle teflon vastesi ile ara sıra danışardıq. Önemli hadise olduğu zaman mene zeng eleyıb bir şeler diyerdi. Bir çox zaman O’nun siyasi isteklerini yerine getirmeye çalışırdım. Menden narahtçılığı da olardı. Menim bezi danışıq ve emellerimi tenqid ettiği de olmuştu. Ancaq heç bir zaman saygı ve ehtıramı qelbimden silinmedi. Emanı inqılabdan sonra milli hereketin uzun süreliğine hebsde qalan ilk zindanısı sayılabiler. Bu zaviyeden baxrsaq, Emani’nin hayatı bir tarixin de başlangıcıdır.
Gulamrıza Emanı haqqında çox musbet ve menfi sözler değildi ve hele de danışılmaqadadır. Ancaq bildiğim tek bir şey varki milli hereketimiz emaniye laiq olduğu değeri verebilmemiş. Ona olan borcunu ödeyebilmemiş. Emani ailesi iki şehid vedi bu yolda. Bundan daha böyük fedakarlık ne olabilerki?..Milli hereket vefa borcunu yerine getirebilmedi. Özellikle de xariçdekiler bu meseleni sessiz ve sedasız üstünden ketçiler. Men bu sessiz ve sedasızlığı vicdanı ve exlaqı olarak doğru görmürem. Heç bir siyasi görüş ferqliliği şehitlerimize ve dostaqakilarımıza sahib çıxmaya mani olabilmez.
Gulamrıza Emanı Fars olsaydı bugün dünyaca bilinen bir qehraman idi. Obama bele O’nun Şehadetini bilerdi. Gece gündüz ondan behs ederdiler. Ancak Azerbaycan türk milliyetçisi olduğu için heç kes onu soruşmur. Adını tutmur. Hetta ölümünü sırf bir trafik hadisesi olaraq gösterirler. Merkezçi sözde demokrtaik güçler beledir .Onlar bizim şehitlerimizi xeber baykotuna meruz buraxıblar.
Biz nece?. Biz öz üstümüze düşen mesuliyeti yerine getrirebilmişmiyik?. Milli hereket ona qarşı vefalı olmayıb. Onun dostlarından daha çox intizar var idi. Onun dostları Emanını lazım qeder tanıtmadılar. Emanini bizler yaxşı tanımırıq.. Dostları danışmalı ve bezi qaranlıq noqteler aydınlanmalıdır.
Emaninin diğer haqqsızlıqda GAMOH terefinden edilmektedir. Emanini tam anlamı ile bir GAMOH fedaisi kimi göstermek doğru bir emel değil. Emani GAMOH ile yaxın münasebeti olmasına baxmayaraq müsteqil bir şexsiyet idi. GAMOH’un bu emeli hem özüne hem de rehmetlik emaniye zerer verir. Heç kes Dr Çehreqanli Beyın Emani hayatındaki tesirini inkar edebilmez. Bunu inkar elemekte niyetimiz de yoxdur. Ancaq bu tesir mubaliğe ederek Emanini GAMOH mensubu göstermek de doğru değil. Bir çox GAMOH mensubu dostlarımız menim ne değimi bilirler. GAMOH’un bu inhisarçılığı, Emaniye zerer verir. O xalqımız ve vetenimiz uğrundunda can vermiş bir şexsiyetimizdir. O belli bir şexsin veya bir siyasi partinin uğrunda ölmemiş. Emani milletin qehraman oğludur. Onun qanından siyasi fayda çıxartmaya çalışmaq hem exlaqı-insani hem de milli psikolojimiz açısından doğru değildir.
Emani bütün xalqına ait olan bir qehremandır. Biliremki bu yazım üçün çoxları menden inciyecekler .Ancaq eminemki elediğim iş doğrudur. Şehitlerimiz millidir ve onlara dar parti,şexs veya fikir hesassiyeti ile baxılmamalıdır.

Babek Azeri, Milli qüvvələrin içində siyasi dialoq hansı yer alır ?

Tamam təcrübələr nişan verir ki, çeşidli sahələrdə, yəni iqtisadi, siyasi, mədəni və s. sahələrdə tərəqqi və inkişaf o zaman mümkündür ki, informasiya üzərində monipol olmaya. Bir yerdə ki, azad şəraitdə informasiya yaranır onun üzərində polomika yürütmək mümkün olur. İnformasiya islah olur və nəhayət kamilləşir, tərəqqiyə səbəb olur. Elə bu səbəbə görə dialoq hansı sahəyə aid olmasından asılı olmayaraq, hədsiz böyük əhəmiyyət daşıyır. Sözümü siyasi dialoqun üzərində cəmləşdirib davam edirəm. Burada xatırlatmalıyam ki, siyasi dialoqu siyasi şantajla, şəxsiyyətpərəstlik, yaltaqlıq və s. bu qəbildən olan mənfi hallardan ayırmalıyıq. Siyasi dialoqun demokratik düşüncə sistemində böyük yer aldığını ilk əvvəl deməliyəm. Amma siyasi şantaj, şəxsiyyətpərəstlik, yaltaqlıq totalitar siyasi sistemin nəticələridir.
Əgər demokratik bir siyasi sistemdə siyasi dialoq, mübahisə, fikir alış - verişi ilə insan çalışır öyrənə və həm də öyrədə və ətrafdakıları qane etməklə dəstəklərini qazanıb özünü haqlı nişan verə. Bir demokratik siyasi sistemdə siyasi qüdrətə çatmağın əsil qaydası budur. Amma bir totalitar sistemdə şəxsiyyətpərəstlik, siyasi şantaj və yaltaqlıq istər ki, hər qiymətə rəqibləri meydandan çıxarmaq və bir fərd, yaxud bir dəstə öz məqsədinə çatmaq üçün.Hətta bəzi çətin şəraitdə öz rəqiblərin fiziki yoxluğa çıxarırlar.Mənim məqsədim bu yazıda siyasi dialoqu araşdırmaqdır. Bəri başdan qeyd etməliyəm ki, siyasi dialoqun ümumi və fərdi xüsusiyyəti var.
Birinci fərdi xüsusiyyətdən danışarkən, fərdin təhsilini, onun yaşını, yaşayış təcrübəsini və hamısından önəmli onun psixoloji sağlamlığının əhəmiyyətli rol oynadığını bildirməliyəm.
İkinci əsas hesab etdiyim siyasi dialoqun xüsusiyyəti üzvi olduğumuz ictimaiyyətin mahiyyətindən söz açamq olar. Bir ictimaiyyət hər əndazədə mədəni olur, o ictimaiyyətin üzviləri də mədəni olurlar. Onlar siyasətdə, siyasi davranışda siyasi dialoqu əhmiyyətli hesab edirlər və bu yerdə onu qiymətləndirirlər.
Amma bir ictimaiyyət ki, hər əndazədə geri qalmış olur, yəni feodal təfəkkürlü olur, o ictimaiyyətin üzviləri də siyasi dialoqu düz mənada aparıb öz problemlərin həll edə bilmirlər. Nəhayət, şəxsi məsələlər -- bir -birinə ittiham vurma, klan davası siyasi dialoqun yerini tutur.
Biz Güney Azərbaycanlılar uzun müddət ancaq totalitar sistemdə milli zülmə məruz qalmışıq və bu istər ...istəməz bizim siyasi davranışımızda özünü nişan verir. Və belə olan bir zamanda siyasi dialoqdan istifadə edərək öz problemimizi həll etmədə çətinliklər törədir. Amma unutmayaq ki, Şərqdə ilk demokratik respublika bizdə, yəni Azərbaycanda yaranmışdır və hələ bu gün öndə gedən avropanın demokratik ölkələrində qadınların seçki hüququ olmayanda bizdə bu hüquq onlara verilmişdir. Misallardan bu nəticəni almaq olar ki, əgər biz siyasi dialoqu düzgün formada apara bilmirik, əsli səbəb fərdi amildir. Bu səbəbdən də iradı özümüzdə axtarmalıyıq, nəinki üzvü olduğumuz ictimaiyyətdə yox.
Üçüncü qeyd edəcəyim məsələ ondan ibarətdir ki, dialoq çeşidli sahələr də fərqlidi. Tutaq ki, əgər ədəbiyyat, tibb zəminin də olsa, bir sağlam dialoq qoymaq çox rahatdır. Bu gün ancaq bir ölkənin çərçivəsində yox, beynəlxalq aləmdən bu sahənin mütəxəsisləri, alimləri bir ..biri ilə əlaqə saxlayıb dialoq aparırlar. Ən əsas məsələ kimi onu qeyd etməliyik ki, bu zaman heç kəs heç kəsin yerini dar eləmir. Amma siyasi dialoq fərq elədiyi üçün və həm də siyasətdə udub, uduzmaq faktoru var. Ona görə də siyasi dialoq aparanlar ancaq öyrənələr və öyrədələr meydanına çıxmırlar.Onlarda siyasi rəqibi meydandan çıxarmaq niyyəti də var. Elə buna görə də qəribə deyil ki, bəziləri siyasi dialoqlarda etikanın az olmasından şikayətlənirlər.Əlbəttə, etikanın az olması o mənada deyil ki, siyasi dialoqda şəxsiyyətpərəstliyə, yaltaqlığa gərək yer verilə. Biz ancaq nisbi baxmalıyıq, mütləq yox.
Millətin reaksiyası, yəni, siyasi şantaja siyasi dialoqa fərq qoyub, siyasi dialoqa dəstək verib və siyasi şantajı pisləməyi çox əhəmiyyətli rol oynayır siyasi davranışda. Məsələn, dünyanın azad ölkələrində siyasi şantaj ifrati qruplara aid olur və bu siyasəti aparanlar millət içində çox rahat təcrid olunurlar. Demək olar ki, siyasi şantaji aparanlar başqasını siyasi şantajın qurbanı eləməzdən əvvəl özü bu siyasətin qurbanına çevrilir. Amma çox təəssüf ki, biz Azərbaycanlılar içində bu şantaj siyasətinə qarşı güclü reaksiya görmür və Azərbaycanın siyasət bazarında siyasi şantajlara müştəri var.
Şantaj siyasətinə qarşı olmaq bir əxlaqi mövzu deyil və burada adamların yaxşı və ya pisliyindən söhbət getmir. Bi yerdə ki, siyasi dialoqun yerini siyasi şantaj tutur o informasiya ki, çeşidli sahələrdə lazımdır baş tapmaq qeyri mümkün olur.Və bu da öz yerinə bizim milli mənfətimizi təhlükəyə salır. Elə bu nöqteyi -nəzərdən avropa ölkələrinə baxaq, əgər burda siyasi şantaj həddindən artıq azdır. Bu onların yaxşı adam olduqlarına yox, bəlkə milli mənfətlərini tanıyıb onları qorumaqdır.
Dördüncü və sonuncu demək istədiyim məsələ siyasi dialoqda etikanın aldığı yeri unutmamaqdır.Çünki siyasi şantajda ancaq milli mənfətlər yerə düşmür, bəzən fərdlər də bu siyasətin qurbanı olur və bəzən onun ailəsi, əqrəbələri də bu siyasətdən maddi və mənəvi xəsarət görürlər. Bu səbəbə görə bu gün etika bir bilgidir ki, onu universitetlərdə xüsusi öyrənirlər. Və etikanın rabitəsi hər mövzu ilə araşdırılır. Məsələn, etika və ətraf mühüt, etika və internet, etika və siyasət və s.
Sözümü bitirərkən təkcə onu demək istəyirəm ki, siyasi dialoqla siyasi şantajı ayırmaq və milli hərəkatda siyasi şantaja yer verməmək. Ola bilər ki, o adamlar siyasi şantajı aparanlar düşmənin agentləri olalar. Çünki onların qorxusu bizim milli birlikdəndir və milli birliyə də ancaq siyasi dialoqla yetişə bilərik, nəinki siyasi şantajla.